Detectie van afwijkend gedrag binnen de routine van de veestapel

Zo'n 9 tot 14 vreetmomenten per dag, 8 tot 10 uur herkauwen, gemolken worden, wat sociale interactie... Voor een koe is rust, reinheid en regelmaat ideaal! Een dag zoals altijd, zonder onverwachte gebeurtenissen, is de beste garantie voor een goede prestatie. De veehouder zorgt voor de juiste omstandigheden om deze dagelijkse routine in te stellen. Er wordt een onderscheid gemaakt in zes behoeften die onderling van elkaar afhankelijk zijn omdat ze zo sterk samenhangen:

Behoefte nr. 1: Aangepast voer, 21 uur per dag beschikbaar. Een koe heeft 9 tot 14 vreetmomenten per dag en brengt ongeveer 3 tot 5 uur per dag bij de voertrog door. Het rantsoen moet evenwichtig, vezelrijk, lekker en constant zijn. Als het rantsoen door verschillende personen wordt gemaakt, zorg er dan voor dat de mix altijd een vaste volgorde en verhouding kent.

Behoefte nr. 2: Voldoende water van goede kwaliteit. De runderen zijn per dag een half uur kwijt aan drinken. Er mag niets aan te merken zijn op hoe schoon het water is. Zou u uit een drinkbak drinken? Het antwoord hierop dient ja te zijn. Wees met name alert tijdens warm weer. Controleer regelmatig de hoeveelheid en de kwaliteit van het water. Koeien moeten kunnen drinken wanneer ze er zin in hebben. Per melkkoe moet u dan gemiddeld 10 cm water in de drinkbak aanhouden.

Behoefte nr. 3: Overal verlichting in de stal. Koeien hebben gedurende 16 uur per dag behoefte aan licht van 150 tot 200 lux. Een trucje om te controleren of er voldoende licht is: pak een boek erbij en u moet deze overal, ook in het liggedeelte, kunnen lezen. Zorg voor extra verlichting, zodat u het licht niet opnieuw aan hoeft te doen bij het werken in het donker. Er zijn lichtschema’s beschikbaar om dit te optimaliseren.

Behoefte nr. 4: Regelmatige luchtverversing, zonder vocht of tocht. En vooral niet te warm in de zomer! Hittestress zorgt voor fysieke klachten en wordt gekenmerkt door de volgende gedragseffecten: verminderde immuniteit, verlies van eetlust, verminderde melkproductie, etc. De 'opvliegers' verstoren de melkproductie. Zorg dat er geen compromissen zijn als het gaat om ventilatie.

Behoefte nr. 5: Een comfortabel en beschikbaar liggedeelte. Een koe brengt zo'n 12 tot 14 uur per dag liggend door. Tijdens deze rustperioden is de bloedcirculatie het belangrijkst, omdat de koe dan haar melk produceert. In een loopstal met strooisel, zoals bij boxen, is hygiëne van cruciaal belang. Opstaan en gaan liggen zijn bewegingen die vaak worden herhaald: zorg voor een droge en niet gladde ondergrond.

Behoefte nr. 6: Ruimte om te bewegen. Het is van essentieel belang dat koeien zich onbekommerd kunnen verplaatsen om te vreten, drinken, slapen en uiting te geven aan tochtigheid. Koeien zijn 2 tot 3 uur per dag in beweging. Zorg ervoor dat ze niet kunnen uitglijden en vermijd het gebruik van hindernissen, trappen, onnodige bochten, doodlopende stukken en/of hoeken zodat de koeien altijd een vluchtweg hebben. Denk er ook aan dat een koe een kuddedier is. Dieren lager in rang moeten dus ook gemakkelijk kunnen bewegen in de stal.

Zes behoeften als voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een routine in te stellen die goed is voor het dierenwelzijn. Als de routine wordt gewijzigd, is het gedrag het eerste dat verandert. Dit is het geval bij stress of een gezondheidsprobleem. Blijft een koe abnormaal lang liggen? Dit kan wellicht het gevolg zijn van een besmettelijke lamheid. Die andere koe vreet minder: geval van mastitis, ketose? U moet deze symptomen leren herkennen. Het kost echter tijd om deze 'tekenen van koeien' op te sporen.

Om u te helpen over uw veestapel te waken, kunt u vertrouwen op het Real Time Activity-systeem van BouMatic. Dit systeem, dat oorspronkelijk is ontwikkeld voor de detectie van tochtigheid, kan de activiteit van de veestapel in realtime bijhouden en detecteert en registreert afwijkend gedrag.

In realtime toezicht op de activiteit van koeien

Elk dier draagt een halsband met transponder, die bewegingen nauwkeurig detecteert. De verzamelde gegevens worden in realtime, dus continue, doorgezonden naar software die door middel van een algoritme de activiteit van elke afzonderlijke koe interpreteert en in categorieën indeelt: herkauwen, tochtigheid, inactief, in beweging, vreten. De algemene statistieken bieden een totaaloverzicht van de veestapel (of groep). Bij elke bijzondere gebeurtenis wijzigen de indicatoren. Een incident dat u anders over het hoofd zou kunnen zien, verschijnt nu overzichtelijk op het scherm.

Individuele statistieken per dier

Real Time Activity maakt het ook mogelijk dat elke koe individueel wordt geobserveerd. Dankzij de dagelijkse registratie kan worden gekeken hoe het gedrag van de koe zich verhoudt tot de voorafgaande dagen. Elke plotselinge verandering kan een signalering/koe-alarm afgeven. Een signaal van een 'afwijking' geeft een extra attentie en kan duiden op een probleem met de gezondheid of op een kwetsbaar dier. Actie van de veehouder is dan geboden. Dit komt ook goed van pas bij de controle op dieren rondom het afkalven: om na te gaan of het dier snel weer mobiel is of een normaal vreetpatroon heeft. De veehouder kan tot slot elk willekeurig dier in een oogopslag vergelijken met het groepsgemiddelde. Als er met groepen wordt gewerkt, kan Real Time Activity snel dieren opsporen die een probleem hebben.