Predatie aanpakken; Vallen plaatsen en schuilplaatsen verwijderen
Wil je als boer zelf iets doen aan predatie dan zijn er verschillende mogelijkheden. Allereerst kun je natuurlijk zorgen voor een goed contact met de plaatselijke jagers of neem contact op met de Wildbeheereenheid (WBE). Die vertegenwoordigt de jagers in jouw directe omgeving. Laat hen weten waar de vossenbouwen zitten, zodat ze gericht actie kunnen nemen. Ook kun je de plaatselijke jagers op de hoogte stellen wanneer je gaat maaien. Vossen hebben namelijk de neiging op een pas gemaaid veld op zoek te gaan naar muizen.
Vangkooi
Ook het plaatsen van een vangkooi is iets dat je als boer zelf kunt doen. De vos staat op de landelijke vrijstellingslijst, wat inhoudt dat deze dieren het hele jaar mogen worden gedood. Het wettelijk toegestane middel daartoe is het geweer, dus wanneer je als boer niet over een wapenvergunning/jachtakte beschikt ben je wettelijk gezien aangewezen op de hulp van een jager. Voor het gebruik van een vangkooi is overigens schriftelijke toestemming nodig van de grondgebruiker, maar dat zijn boeren in veel gevallen zelf. Ook dient de locatie gelegen te zijn in het werkgebied van een WBE om gebruik te kunnen maken van de landelijke vrijstelling. En als je dan besloten hebt om een vangkooi te plaatsen, welke is dan geschikt en waar moet ‘ie staan?
Krefelder Fuchsfalle
Een vangkooi is geschikt als het dier er goed inpast. Kies dus liever een ruime dan een krappe kooi. Een dier zal zich namelijk nooit in een te kleine kooi wurmen. Een te kleine kooi kan het dier zelfs verwonden. Ook zijn er verschillende soorten vangkooien op de markt. De Rolls Royce onder de vangkooien is de Krefelder Fuchsfalle, enkele jaren geleden ontwikkeld door een ervaren vossenjager. Dit betreft een constructie van betonnen buizen waardoor het dier zich minder kan verwonden. De val is ook verkrijgbaar met een elektronische melder. Handig, aangezien je dan niet dagelijks de kooi hoeft te controleren en snel kunt ingrijpen. Daarnaast zijn er nog de gebruikelijke inloopvallen en doorloopvallen. Een inloopval is een val of vangkooi met 1 ingang. Aan het eind van de kooi is het triggermechanisme gemonteerd waarop je wat aas kunt neerleggen. De ingang van de kooi sluit als het dier op het mechanisme stapt of er tegenaan duwt tijdens het eten van het aas. Een inloopval is geschikt om bij de ingang van bijvoorbeeld een hol te zetten. Een doorloopval is een vangkooi met een dubbele ingang. Dit vergroot de vangkans; schuwe dieren stappen namelijk eerder in een doorloopval dan een inloopval. Als je voor een doorloopval kiest, houdt dan de vuistregel aan dat een dier qua afmetingen in de helft van de kooi moet passen.
Slim
Plaats de kooi op plekken waar een vos graag loopt: langs een slootrand bijvoorbeeld of een houtwal. Ga er niet vanuit dat een vos meteen de kooi binnenloopt. Een vos is slim. Als hij de situatie niet vertrouwt zal hij de benen nemen. Strooi daarom een laagje grond, takjes of strooisel op de bodem zodat de vos niet direct over het gaas loopt. Gebruik bij voorkeur grond of strooisel dat uit de omgeving komt en bijvoorbeeld geen ophoogzand. Ook kun je de bodem van de val te voorzien van een dunne plak graszode als de omgeving ook uit gras bestaat. En nog even iets over aas: gebruik een konijn of houtduif uit eigen veld. Eieren, vis of slachtafval is in verband met milieuwetgeving niet toegestaan.
Kuilbulten
Een boer kan echter meer doen dan vallen plaatsen om predatie tegen te gaan. Het afdekken van kuilbulten in de winter voorkomt dat predatoren hiervan profiteren en de winterperiode relatief gemakkelijk overleven. Het is al voldoende als het snijvlak afgedekt wordt met beschermzeil. De bult hoeft dus niet elke keer helemaal luchtdicht gemaakt te worden. Op boerenerven, of soms in een hoek van een perceel, zijn ook vaak rommelhoekjes, met stenen, dakpannen of banden, aanwezig. Dit zijn perfecte schuilplaatsen voor predatoren. Het opruimen van dit soort rommelhoekjes, maakt overbrugging van de winterperiode voor predatoren minder gemakkelijk.
Steenmarter
Een oud vervallen melkhok of half ingestort schuurtje is ook een perfecte schuilplaats voor predatoren als de steenmarter. Recent onderzoek in Friesland toonde aan dat steenmarters vaak vanuit dit soort bouwsels op strooptocht gaan. Ook kuilbalen op het land zijn kleine paleisjes voor veel soorten predatoren. Ze kunnen er gemakkelijk een beschut en warm hol maken voor hun kroost. Plaats een voorraad balen dan ook bij voorkeur niet in een afgelegen stuk land. Het zijn simpele en kleine maatregelen, maar ze maken het de natuurlijke vijand van de weidevogel een stuk moeilijker en dragen zo dus indirect, maar effectief bij aan het in stand houden van de populatie weidevogels.
Tekst: Oswin Schneeweisz
Beeld: Ruth van Schriek