Let op bij fokken op kruisligging

De stamboekinspecteurs van CRV geven bij het inschrijven een cijfer 1 tot 9 voor de kruisligging. Dit is de helling van de lijn tussen zitbeen en heupbeen. Daarbij staat 1 voor sterk oplopend en 9 voor sterk hellend kruis. Het cijfer 3 betekent een vlak kruis. Omdat de gewenste kruisligging licht hellend is, is 5 het optimum. Dit is ook het gemiddelde van Nederland.

De fokwaarde kruisligging bij stieren is het gemiddelde 100. Dit komt overeen met een score 5, licht hellend. En niet vlak, zoals nog wel eens wordt gedacht. Dat betekent dan ook dat een stier met een score van 96 gemiddeld nog geen oplopend kruis vererft, maar meer vlak. Fokkerijorganisaties merken dat sommige veehouders al voorzichtig zijn met inzetten van stieren die net onder de 100 scoren op kruisligging. Dit hoeft helemaal geen probleem te zijn.

Niet ‘hoe hoger, hoe beter’

De kruisligging is dus een optimumkenmerk en niet ‘hoe hoger, hoe beter’. Een stier met 110 kruisligging vererft gemiddeld behoorlijk hellende kruizen. En dat is net zo min gewenst als een sterk oplopend kruis. Bij optimumkenmerken is niet verstandig om lukraak extremen te gebruiken om extremen aan de andere kant te compenseren. Heeft een koe een sterk aflopend kruis, dan zou in theorie een stier met een hoge fokwaarde voor kruisligging gebruikt moeten worden. Echter in de praktijk kan de nakomeling soms meer naar de vader neigen en juist een sterk oplopend kruis hebben.

Oorzaak belangrijk

Nog belangrijker is om eerst te kijken naar de oorzaak. De fokwaarde kruisligging zegt namelijk niets waarom de koe een afwijkende kruisligging heeft. Dat kan namelijk verschillende redenen hebben. Hogere, bredere of open zitbeenderen, wijdere heupen, bredere of centralere draaiers, sterkere bredere of juist gespannen lendenen enzovoort. Het is daarom belangrijk naar de individuele koe en stier te kijken. De aAa-code kan hier informatie over verschaffen, al vraagt het wel enig inzicht in de werking van dit paringssysteem.

Reageren

Hoe is de kruisligging van de koeien op uw bedrijf? Is de fokwaarde kruisligging een belangrijk kenmerk waarop u de koeien selecteert? Hebt u interessante aanvullingen op dit Praktijkitem? Laat het hieronder weten.