Kruiden in het rantsoen gunstig voor weerstand koeien

Kruiden bevatten veel mineralen en vitamines en sommige soorten hebben een positieve uitwerking op de gezondheid van vee. Veel veehouders zijn positief over de effecten van kruidenrijk voer op de reductie van antibioticagebruik. Hoogste tijd om de geheimen van kruiden verder te ontrafelen.

In Nederland staat het onderzoek naar de effecten van kruidenrijk grasland nog in de kinderschoenen vertelt Nick van Eekeren, onderzoeker aan het Louis Bolk Instituut. Hij is blij met de stijgende aandacht voor kruidenrijke graslanden omdat kruiden positief kunnen zijn voor biodiversiteit en ook voor de melkveehouder. “In Nieuw-Zeeland zijn ze er al 20 jaar mee bezig. Er is daar veel aandacht om via kruiden specifieke problemen aan te pakken, zoals droogte en vermindering van nitraatuitspoeling. Ze hebben daar bijvoorbeeld al een rassenlijst voor smalle weegbree.”

Kruidentoppers

Veel veehouders ervaren dat de dierdagdoseringen door kruidenrijk grasland dalen. Een oorzaak en gevolg is echter lastig aan te tonen. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Kruiden bevatten veel mineralen, vitaminen of zogenaamde secundaire metabolieten (o.a. flavonoiden, saponinen, tannine). Deze stoffen hebben invloed op de gezondheid van dieren.

Er is een breed scala aan kruiden waarvan bekend is dat ze onder- dan wel bovengronds bepaalde geneeskrachtige stoffen bevatten. Deze zijn in algemene zin goed voor de weerstand van het vee. Dit zijn echter niet allemaal weidekruiden, daarvan is de keuze beperkter. Van de weidekruiden zijn cichorei, smalle weegbree, rode klaver en rolklavers wel de populairste, vaak ook aangevuld met karwij.

Voor een direct effect op de gezondheid van de koeien zijn vaak hoge doseringen nodig, hoe hoog is onbekend. Daarnaast kunnen sommige stoffen in lage gehaltes gunstig zijn en in hogere concentraties juist giftig. Een voorbeeld is oxaalzuur uit zuringsoorten. Dit kan in lage concentraties trommelzucht voorkomen en in hoge concentraties is het giftig.

Zelfsturende opname

De wondere kruidenwereld kent nog een interessant aspect. Uit diverse onderzoeken is bekend dat dieren ook een zelfsturende opname hebben, de zogenaamde zelfmedicatie. Schapen en geiten namen meer van een bepaald kruid op wanneer ze last hadden van wormen. En koeien blijken bij weiden ook minder klaver op te nemen wanneer ze een eiwitoverschot hebben. En zo wordt bijvoorbeeld boterbloem slecht gegeten en heeft deze plant door oxaalzuur en tannines een negatieve uitwerking op het verteringsproces.

Tot slot is een extra positieve bijwerking van extensief kruidenrijk grasland is het feit door uitgesteld maaien, ook de grassen in de bloei schieten. Dit structuurrijke gewas heeft daardoor een positieve uitwerking op de pens.