Martijn van Raaij kiest voor swing-over
Vrachtauto’s met teeltaarde rijden af en aan op het erf van Martijn van Raaij aan de Houtklef in Venray (L.). De tuin en het erf tussen het woonhuis en de nieuwe ligboxenstal worden aangepakt. „Er ligt extra druk op de afwerking van het erf nu de open dagen op vrijdag 17 en zaterdag 18 juni met rasse schreden naderen”, verklaart Martijn als we achter een kop koffie vanuit de keuken naar buiten kijken naar de nieuwe ligboxenstal.
In ligboxenstal
Eind januari 2011 verhuisden de 150 koeien van de 35 jaar oude afgeschreven en overvolle ligboxenstal naar de nieuwe ruime 3 + 2 ligboxenstal met 210 ligplaatsen, die voldoet aan de Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV). Niet alleen de koeien zijn er fors op vooruit gegaan, ook Martijn werkt sindsdien met veel meer plezier en veel sneller.
„Ik stond met de grootste tegenzin de koeien in de versleten melkstal te melken. En dat iedere dag minimaal twee keer twee uur. In deze swing-over melkstal melk ik nu met het grootste plezier en duurt het melken nog maar een uurtje”, onderstreept Martijn van Raaij als hij de nieuwe twee keer 26 stands Dairymaster Swing-over zij-aan-zij melkstal laat zien en demonstreert.
De melkstal is geïntegreerd in de ligboxenstal en is onder andere voorzien van melkmeting met koeregistratie, tweede melkleiding en beweegbare putvloer. De melkstal heeft een capaciteit van ongeveer 180 koeien per uur. Martijn heeft lang gedubd over het type melksysteem. Om de systemen onderling te vergelijken, is hij op tal van plaatsen gaan proefmelken. Nadat hij een keer bij een collega in een Dairymaster Swing-over zij-aan-zij stal had gemolken, stond zijn besluit vast.
Melkrouting
Alle aan de melk zijnde koeien gaan in één groep naar de wachtruimte. Vervolgens dirigeert het opdrijfhek de hele kudde naar de melkput. In een groep van 26 koeien gaan de eersten aan de rechterzijde naar binnen.
De melker start bij de eerste koe in de rij met het prepareren van de uier en het aanhangen van het melkstel. Zo werkt hij de hele rij van 26 dieren af. Ondertussen bevolkt de volgende groep van 26 dieren de linkerzijde van de melkput. Als de laatste start met melken is de eerste klaar en ‘swingt’ Martijn het melkstel onder de uier van de eerste koe in de linker rij. Zo werkt hij de hele rij weer af. In een uur heeft hij zijn 140 koeien leeg.
Goedkoper uit
Martijn heeft uiteraard nagedacht over melken met een melkrobot. Al snel wist hij dat dit niet zijn keuze zou worden. „Nu zie ik mijn koeien iedere dag twee keer. Bij een melkrobot moet je jezelf verplichten dagelijks de stal in te gaan om iedere koe te bekijken”
„Ik kan me voorstellen dat dit er in drukke tijden wel eens bij inschiet. Daarnaast kan ik met dit systeem mijn veestapel geleidelijker uitbreiden. Het enige verschil is dat ik enkele minuten langer in de melkput moet staan. Voor een rendabel gebruik van een melkrobot moet je toch steeds sprongen maken van circa 50 koeien. Uiteraard speelt het financiële aspect een rol. Met de keuze voor de luxe uitvoering van deze melkstal ben ik inclusief bouwkosten goedkoper uit dan als ik had gekozen voor drie melkrobots. Daarnaast is dit een gemakkelijk melksysteem als ik een medewerker inschakel.”
Deel zelf ontworpen
Naast dierenwelzijn heeft Martijn bij het ontwerp van de stal vooral gelet op korte looplijnen en een indeling dat één persoon alles in de stal kan verhapstukken. Daarbij stond adviseur Eric Pijnappels van DLV hem met raad en daad terzijde. „Eric heeft tijdens de bouw tal van goede praktische en heel bruikbare adviezen gegeven qua inrichting.”
De koeien lopen na het melken naar een afdeling van waaruit ze via een selectiepoortje direct naar de groep terugkeren of via een sluis apart worden gezet voor inseminatie, klauw bekappen, afkalven of andere zaken. „Met een vriend heb ik dit deel zelf ontworpen en gemaakt. Ja dit vind ik echt een uitkomst.”
Het strohok voor de aandacht- en kalvende koeien ligt direct bij de ingang met erbij een schuifdeur waar makkelijk het stro kan worden aangevoerd en de mest afgevoerd. Hoewel de stal voldoet aan de MDV-eisen is hij niet overdreven luxe. Zo ontbreken zaken als krachtvoerboxen, ventilatoren, mestrobot en grotendeels voerhekken.
Roosters schoonvegen
„Aan alles hangt een prijskaartje. Je kunt zaken ook op andere wijzen uitvoeren. Zo werk ik bij het voeren met Total Mixed Ration (TMR). De koeien krijgen dus het hele rantsoen uit de voermengwagen voorgeschoteld.”
Voor het aanschuiven van het voer in de voergang en om twee keer per dag de roosters schoon te vegen, gebruikt hij een loader. In de voergang voldoen buizen niet alleen heel goed, ze komen ook het dierenwelzijn ten goede, weet Martijn. „Opvallend is dat de koe steeds van nature schuin staat te vreten. Bij een voerhek is dat niet mogelijk, bij deze buizen wel.”
„Alleen bij de aandachtkoeien heb ik een voerhek zodat ik ze eventueel kan vastzetten.” Ook de keuze voor de voergang in het midden van de stal heeft hij bewust gemaakt. „Een voergang is overzichtelijker en bouwkundig is dit een stuk goedkoper dan twee voergangen”, besluit Martijn.
Bedrijfsgegevens
Martijn van Raaij (31) heeft een melkveebedrijf in Venray. Er zijn 150 koeien waarvan circa 140 aan de melk. De gemiddelde productie van de, voor het merendeel roodbonte, koeien is 8.000 liter met 4,4 procent vet en 3,5 procent eiwit. Er is circa 55 hectare land met gras en maïs.
