Meer automatismen in moderne melkstal
Standaard heeft een nieuwe melkstal tegenwoordig automatische afname en/of melkmeting, maar inmiddels doen ook de automatische voorbehandelfase en de halfautomatische service-arm hun intrede. De automatische voorbehandelfase houdt in dat er na het aansluiten gedurende een instelbare periode massage plaatsvindt, waarmee de oxytocine-afgifte wordt versneld en de melksnelheid wordt vergroot.
De massage bestaat uit een pulserende beweging van de tepelvoering. Geavanceerde service-armen starten automatisch het melkproces, nadat de melker met één beweging het melkstel onder de koe heeft bewogen. De melkterminal bedienen is niet meer nodig. Door al deze vernieuwingen beperkt het melken in de modernste melkstallen zich in theorie tot het aansluiten van de tepelbekers, zelfs met twee tegelijk. Dankzij deze automatiseringstrend neemt de capaciteit van moderne melkstallen verder toe, tot wel 150 koeien per uur per melker.
Kwaliteit van proces
De toenemende automatisering in de melkstal vergroot niet alleen de capaciteit, maar geeft ook meer inzicht in de kwaliteit van het melkproces en de gezondheid van het vee. Melkmeters signaleren afwijkingen in de melkgift en attenderen op behandelde koeien, zodat het risico op penicilline in de melk kleiner wordt. Ook komt online-celgetal meting van de grond.
Nauwkeurige (infrarood) technieken waarmee allerlei kwaliteitsparameters zoals celgetal kunnen worden gemeten tijdens het melken zijn nog te duur om in melkstallen toe te passen, maar op de melkrobot gebeurt het al wel.
Betaalbaar
Indicatieve methodes zijn inmiddels haalbaar en betaalbaar voor toepassing in de melkstal. Geleidbaarheidsmeting alleen heeft beperkingen. Het aantal foutmeldingen is relatief groot. Maar door meetgegevens over geleidbaarheid, melkgift, krachtvoeropname, activiteit en gewicht te combineren in het managementprogramma kan een veel betere inschatting worden gegeven van het voorkomen van mastitis.
Nieuwe activiteitsmeters, zoals de Lactivator pedometer van Nedap, beperken zich niet tot het uitlezen van gegevens gedurende de twee melkmalen, maar controleren iedere twee uur de activiteit van de koe.
Dat vergroot de betrouwbaarheid van de tochtigheidsdetectie aanzienlijk. Het optimale inseminatietijdstip kan nu veel beter worden bepaald.
Inmiddels heeft ook de camera-detectie zijn intrede gedaan op het melkveebedrijf. Robor Electronics levert een systeem voor het opsporen van tochtige koeien. Camera’s worden ook ingezet op grootschalige melkveebedrijven om het melkproces te bewaken. De mobiele telefoon maakt het mogelijk om dat op elke plaats waar dan ook ter wereld te doen.
Behandelstraat
Na het melken passeren koeien in moderne melkstallen de behandelstraat. Hierin is het mogelijk om koeien te wegen, te selecteren en te behandelen. DeLaval levert een koebehandelbox waarin automatisch gedipt kan worden en een behandeling tegen vliegenoverlast kan worden uitgevoerd. Nieuw zijn ook de in serie opgestelde voetbaden van Westfaliasurge en BoumaticGM die tijdens het melken automatisch worden verschoond en na het melken geledigd en gereinigd.
De voetbaden bestaan uit een reinigings- en een desinfectie-gedeelte. BouMaticGM levert tevens een weegsysteem dat de pootbelasting in beeld brengt. Als een koe kreupel loopt, signaleert de Stepmetrix een afwijkende pootbelasting. De behandelstraat wordt vaak gecombineerd met automatische dierselectie.
Nedap lanceert dit voorjaar een nieuw volautomatisch separatiesysteem, genaamd Cattlecode, dat het mogelijk maakt om elke willekeurige individuele koe maar ook groepen van koeien te selecteren. Ook is het met dit systeem mogelijk koeien in bepaalde volgordes en of series te selecteren. Denk bijvoorbeeld aan dierenartsbehandelingen. Cattlecode selecteert automatisch attentiekoeien.
Krachtvoerverstrekking
Sinds enkele jaren krijgt het automatisch verstrekken van krachtvoer in de melkstal weer meer aandacht. Op deze oudste vorm van automatisering werd bij nieuwbouw vaak bezuinigd, maar vernieuwde systemen maken krachtvoerverstrekking in de melkstal weer aantrekkelijk. Zeker als de krachtvoercomputer in de ligboxenstal wordt ingeruild voor een voersysteem met lokbrok in de melkstal en een geconcentreerd gemengd basisrantsoen aan het voerhek.
In de open tandem melkstal, die echter nauwelijks meer nieuw wordt gebouwd, is het zelfs technisch mogelijk om per koe individueel krachtvoer te verstrekken vergelijkbaar met de krachtvoercomputer in de ligboxenstal. Elke willekeurige melkmachineleverancier heeft wel een moderne vorm van krachtvoerdosering in de melkstal in haar pakket. Moderne systemen verstrekken met tijdsintervallen van enkele tientallen seconden steeds kleine beetjes krachtvoer, waardoor de koe tijdens de gehele melkbeurt rustiger blijft.
Krachtvoer verstrekken in de melkstal bevordert de doorstroom. Om het koeverkeer te versnellen wordt echter ook veel gebruikt gemaakt van automatische opdrijfhekken in combinatie met geoptimaliseerde wachtruimtes, waarin de koeien alleen maar in de richting van de ingang van de melkstal kunnen lopen.
Infrarood melkmeting
In theorie kan met infrarood-techniek een breed spectrum aan kwaliteitskenmerken in melk worden gemeten. De zogenaamde NIRS-methodiek maakt dat mogelijk. De infrarood-meting is gebaseerd op elektromagnetische velden. De intensiteit van gereflecteerd licht wordt gemeten en is een hoeveelheidsmaat. Op laboratoriumschaal in het MelkcontroleStation te Zutphen wordt NIRS gebruikt om gehaltebepalingen te doen in melk. Ook de laboratoria voor bodem- en gewasonderzoek maken er gebruik van.
Ten opzichte van de traditionele chemische bepalingsmethodes bespaart NIRS veel tijd. Maar de apparatuur is vooralsnog te duur om in melkstallen toe te passen. In een automatisch melksysteem kan het veel eerder uit omdat het aantal melkstanden veel kleiner is. DeLaval heeft in 2006 een fluorescentie-melkmeter toegevoegd aan de standaarduitrusting van haar VMS robot, waarmee het celgetal wordt gemeten.
Innovaties draaimelkstal
De automatisering in de draaimelkstal ontwikkelt zich nog steeds. Er wordt gewerkt aan een robotarm, die melkstallen aansluit. Vooralsnog is er geen praktijkrijp systeem op de markt en op langere termijn lijkt dat ook niet te gebeuren. De techniek loopt spaak op de aansluitsnelheid. Een robotarm sluit relatief langzaam aan, waardoor de capaciteit van de draaimelkstal veel kleiner wordt.
Naast het automatisch melken in de draaimelkstal wordt er ook gewerkt aan een concept om automatisch te voeren in de draaimelkstal. Westfaliasurge heeft zich echter teruggetrokken uit een proefproject, dat samen met een Deense veehouder was opgezet. In het project staat een 60-stands draaimelkstal opgesteld in het midden van een uniek vormgegeven melkstal.
De stal heeft een ronde vorm en een koepeldak, waarvan de nok reikt tot 30 meter hoogte. De wachtruimte is in een cirkel om de draaimelkstal gesitueerd en in de buitenste ring bevinden zich de ligboxen. Het automatisch voeren in het uitermate innovatieve stalconcept komt echter niet tot zijn recht. De voeropname is niet optimaal.