CBL niet in zee met FarmerFriendly
Actiegroep Farmers Defence Force (FDF) ging op 10 februari en op 8 maart met onder meer het CBL in gesprek om via een keurmerk betere prijzen voor boerenproducten te realiseren. Met een systeem dat is gebaseerd op het sponsormodel, konden supermarkten de rechten voor keurmerk FarmerFriendly inkopen tegen 3 procent van de omzet. Met dit keurmerk kon het CBL laten zien dat de supermarkten die onder het CBL vallen, zich actief inzetten voor een beter verdienmodel voor de boeren.
Die vlieger gaat niet op. FDF eiste voor 1 april duidelijkheid en die is er nu. In de brief schrijft het CBL dat het op basis van haar bevoegdheden en de mededingingswet niet kan en mag beslissen over dergelijke keurmerken. Dat is namelijk aan de individuele supermarkten. Ook schrijft het CBL dat dit punt al tijdens de gesprekken op 10 februari en 8 maart is aangehaald.
‘Het onderwerp verdienvermogen is complex. Vele aspecten spelen een rol zoals de fluctuerende financiële resultaten in de loop van de jaren, de verschillende rendementen per sector, de internationale markt en -concurrentiepositie, de binnenlandse en Europese wettelijke regelingen, de diverse reeds bestaande innovatie- en duurzaamheid initiatieven op basis van individuele afspraken in de keten en de huidige politieke situatie en de rol van de overheid’, geeft het CBL als redenen op waarom de organisatie niet met het keurmerk FarmerFriendly in zee wil.
‘Het niet hierbij laten’
Desondanks zegt het CBL dat dit geen redenen zijn om het hierbij te laten. Naar eigen zeggen wil het CBL wel degelijk samenwerken aan het verbeteren van de positie van de boer in de keten, maar dan op een manier die binnen de kaders van de mededingingswet valt. Daarin zou wel een rol voor FDF zijn weggelegd. Welke rol dat exact moet zijn, is nog onduidelijk.
‘Het ketenoverleg dat opgestart is, heeft geresulteerd in ideeën en oplossingsrichtingen die verder uitgewerkt moeten gaan worden de komende tijd. Het CBL heeft aangegeven hier aan mee te willen werken en wij nodigen FDF uit om samen met andere land- en tuinbouworganisaties, fabrikantenorganisaties, banken en overheid hierbij betrokken te blijven. Het CBL gaat voor de constructieve aanpak waarbij ook uw organisatie [FDF] een rol kan spelen.’
‘Kartelprobleempjes’
„We wisten vanaf het begin al dat de supermarkten niet zaten te wachten op het afstaan van een deel van de omzet”, zegt Sieta van Keimpema (bestuurslid FDF). „Maar het is wel apart dat als argument wordt aangevoerd dat het CBL niet namens alle supermarkten kan spreken, want dat argument ontkrachten ze zelf.”
Van Keimpema verwijst naar het boerenprotest op 10 december 2020 waarbij diverse distributiecentra werden aangedaan door boeren. „Toen destijds een reactie van de supermarkt werd gevraagd, lieten al die supermarkten het CBL naar voren stappen om namens hen het woord te doen. Het CBL komt continu in de media als de vertegenwoordiger van de supermarkten bij 'kartelprobleempjes'. Ook zegt het CBL nu dat het niet wil meedoen aan FarmerFriendly, maar zegt weer wel dat het zich wil inzetten voor een beter verdienmodel en betere ketenpositie voor de boeren, namens alle supermarkten.”
Mededingingsproof
Met FarmerFriendly dacht FDF een systeem te hebben opgetuigd dat wel door de mededingingswet zou komen. Het CBL zegt nu dat dat niet kan. Vraagtekens bij Van Keimpema; „FarmerFriendly is mededingingsproof. Het keurkmerk is goedgekeurd door de keuringsorganisatie. FarmerFriendly deugt en dat is ook belangrijk voor de mededingingsautoriteit. Die autoriteit heeft het voorstel om FarmerFriendly te implementeren via het CBL nooit gezien, het is nooit besproken. Het is niet onderbouwd [wat CBL zegt].”
Maar is FarmerFriendly nu overleden? „Nee, het keurmerk is helemaal niet overleden. Als FarmerFriendly niet via het overkoepelende CBL een ingang vindt, dan vinden we wel een andere route want FarmerFriendly is nog altijd het beste middel om meer poen op het boerenerf te krijgen. En dat is hard nodig.” FDF is momenteel in gesprek met individuele supermarktketens om het keurmerk alsnog van de grond te krijgen.
Handtekening onder streven nieuw verdienmodel
Hoewel FDF in een eerder stadium heeft gezegd dat FarmerFriendly niet moet worden gezien als FDF-keurmerk maar als een algemeen boerenkeurmerk ('waarbij geen boeren maar supermarkten door hoepels springen'), blijft de invloed van de actiegroep onverminderd groot. „Dat maakt niet uit”, zegt Van Keimpema. „De rol van FDF is niet belangrijk. De boze boeren van Nederland hebben een duidelijke opdracht voor de leden van het CBL, en als er een alternatief beter is dan FarmerFriendly, staan we daar zeker voor open. Maar dat alternatief is er nog steeds niet en het CBL heeft zijn handtekening gezet onder het streven om voor 1 april een nieuw verdienmodel voor de boeren te realiseren. Het persbericht dat we destijds samen hebben gepubliceerd is nu heel fortuinlijk voor hun niet meer terug te vinden, maar wij hebben hem nog wel. Dat nieuwe verdienmodel moet er komen. De kloof met de kostprijs moet gedicht worden en via de supermarkten kunnen de burgers medeverantwoordelijkheidsheffing betalen voor alle Haagse koppen die op het Europese landbouwbeleid wordt gezet. Daar zijn de burgers toe bereid, zoals ook bleek uit het onderzoek van de NVP dat FDF heeft medegefinancierd.”
