Met scherpe mindset rondom biest is veel winst te behalen

Kalveren sterk en gezond de eerste 14 dagen doorkrijgen kan een uitdaging zijn. Pasgeboren kalveren zijn vatbaar voor ziektekiemen uit de omgeving. Daardoor kan diarree of een longontsteking al op jonge leeftijd de kop opsteken. Gelukkig is er een ‘gouden’ sleutel voor een sterke start van ieder kalf: biest. In dit artikel lees je hoe je winst kunt behalen met een scherpe mindset rondom biest.

Antistoffen opnemen uit biest: hoe zit het ook alweer?

Kalveren nemen op hun geboortedag via de biest antistoffen (IgG’s) op die via de darmwand in de bloedsomloop komen. Een IgG bindt zich met één kant aan de bacteriën en virussen, en met de andere kant aan een immuuncel die helpt om de bacterie of het virus op te ruimen. Dit doet de immuuncel door het virus of de bacterie zelf te doden, of door hulptroepen te activeren om de ongewenste bezoeker te doden.

Om het kalf optimaal te beschermen tegen virussen en bacteriën is het van groot belang om in de eerste uren na de geboorte een zo hoog mogelijke IgG opname te realiseren. Hoe dat zit, lees je hieronder.

Hoogste antistofopname direct na de geboorte

Hoe hoger de IgG opname in de eerste uren ná geboorte, hoe sterker en langer de bescherming. De studie van Fischer et al., (2018) geeft dit mooi weer in onderstaande grafiek. Deze studie onderzocht de IgG concentratie in het bloed van een groep kalveren die een eerste biestvoeding direct na geboorte kregen, een groep die pas na 6 uur biest kreeg én een groep die pas na 12 uur biest kreeg. De IgG concentratie in het bloed was het hoogste bij de kalveren die direct na geboorte biest kregen. Deze kalveren zijn direct beschermd tegen ziektekiemen uit de omgeving en krijgen tevens de energie die ze nodig hebben om op te warmen.

Zie hieronder in de grafiek het effect van het vertragen van biestvoeding op passieve overdracht en darmbacteriële kolonisatie bij Holstein kalveren.

Bron: Fisher et al., 2018 in J. Dairy Sci. 101 :3099–3109 https://doi.org/ 10.3168/jds.2017-13397 Effect of delaying colostrum feeding on passive transfer and intestinal bacterial colonization in neonatal male Holstein calves

Uit andere onderzoeken blijkt tevens dat kalveren die later in de tijd biest krijgen tot die tijd onbeschermd bloot staan aan ziektekiemen. Na enkele uren zijn deze kalveren al door hun energiereserves heen. Dit onderstreept het belang van zo snel mogelijk biest verstrekken in de praktijk, via een speen, ná geboorte. Bij voorkeur binnen een half uur, doch zeker binnen 2 uur. Je zult merken dat het kalf dan gemakkelijker 3-4 liter biest weg drinkt. Biestvet is immers de belangrijkste energiebron voor het pasgeboren kalf.

Biest is meer dan IgG

De IgG’s zijn functioneel in de bloedsomloop, maar worden ook weer terug gebracht naar de oppervlaktes van de darm voor lokale afweer. Biest bevat echter niet alleen IgG’s. Het bevat ook andere componenten die pathogenen onschadelijk maken of het immuunsysteem reguleren en de ontwikkeling van het maagdarmkanaal ondersteunen.

Naast antistoffen is biest namelijk rijk aan energie (biestvet en oligosachariden), antibacteriële en ontstekingsremmende elementen (o.a. lactoferrine en lysozymen), PRP’s, voedingsstoffen en natuurlijke groeifactoren (IGF-1) welke de darmontwikkeling en gezondheid ondersteunen.

Lactoferrine ondersteunt het immuunsysteem onder ander door ijzer te binden zodat bacteriën in groei worden geremd.

PRP’s (Prolinerijke Polypeptiden) spelen een belangrijke rol in het reguleren van het immuunsysteem. Deze stoffen kunnen het imuunsysteem extra aanzetten wanneer nodig, maar ook indammen als er te overdreven wordt gereageerd op een pathogeen. Dit doet PRP door middel van verschillende signaalstoffen, ook wel cytokines (boodschappers tussen de afweercellen) genoemd. Ze geven de immuuncellen een extra zetje. Soms worden ze ook wel groeifactoren genoemd.

IGF-1 stimuleert de celgroei van het maagdarmkanaal. Het helpt om de oppervlakte van de darmen groter te maken waardoor er zoveel mogelijk voedingsstoffen opgenomen kunnen worden.

Kortom: biest beschermt het kalf tegen infecties en ondersteunt het immuunsysteem dat van onschatbare waarde is voor een gezonde start en goede groei.

Tabel: voedingsstoffen in 1^e biest:

Bron: Blum and Hammon, 2000 ; Bonnet et al, 2002 ; Blum ande baumrudket, 2008 ; Fischer et al., 2018

Repareren aan de voorkant? Dat kan met 100% runderbiest van SCCL

Helaas is biest niet altijd tijdig beschikbaar. Koeien geven soms te weinig of de kwaliteit valt tegen. Deze factoren vormen een risico: het kalf kan onvoldoende biest opnemen voor een sterke start. Ook in gevallen van goed biestmanagement kunnen ziektekiemen soms toch de overhand krijgen met een negatief effect op de (darm)gezondheid en vervolgens ook op de groei.

Afgelopen jaar hebben we vele positieve ervaringen opgedaan met de inzet van 100% runderbiest van SCCL. Zowel tijdens hartje zomer bij hoge temperaturen en hittestress, als afgelopen herfst en winter bij vochtige en koude dagen. Dit product bevat geen melk-, wei- of eipoeder en zit uiteraard vol biestvet; de belangrijkste energiebron voor het pasgeboren kalf. Deze factoren hebben een positieve invloed op de overlevingskans, gezondheid, groei en toekomstige productiviteit van het kalf. Lees alles over deze biestvervanger in ons kennisartikel:

Meer weten over biest? Kijk live mee op 29 maart!

Wil je meer weten over biest, weerstand, biestmanagement tools en praktische toepassingen? Of ben je benieuwd welke specifieke winst er te behalen is op het gebied van hygiëne rondom afkalven en de basis voor een ‘vliegende’ start van het pasgeboren kalf? Geef je dan nu op voor de live-uitzending “Biest, beter, best! Praktische tips voor de eerste dagen.”