LNV: ‘In 2030 100.000 ha eiwitrijke vlinderbloemige gewassen in Nederland’
Nederland stimuleert de komende 5 tot 10 jaar de teelt van eiwitrijke gewassen zoals veldbonen en aardappelen. Dit om minder afhankelijk te worden van importstromen van eiwitrijke grondstoffen (soja) van buiten de Europese Unie. Ook investeert het Rijk de komende jaren in onderzoek naar innovatieve eiwitrijke bronnen voor zowel mensen als dieren, zoals insecten en micro-algen. Daarnaast wil ze verder experimenteren met het halen van eiwitten uit reststromen, bijvoorbeeld uit keukenafval. Dit staat in de Nationale Eiwitstrategie (NES) die minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Areaal eiwitgewassen
Het Nederlands areaal eiwitgewassen moet flink stijgen de komende jaren. In de NES gaat de minister van LNV uit van 100.000 hectare in 2030. Momenteel bedraagt dit areaal ruim 20.000 ha. Volgens LNV is binnen de Nederlandse akkerbouw, bij een bouwplanrotatie van maximaal 1:6, ruimte voor 100 tot 125.000 ha vlinderbloemigen. Hoe een dergelijke areaaluitbreiding in de praktijk gerealiseerd moet worden is echter ook voor LNV nog een grote vraag. Immers de saldo’s voor deze teelten zijn momenteel laag. Het opnieuw invoeren van tariefmuren aan de EU-grenzen betitelt LNV als geen realistische optie. Hooguit kan het niveau van eisen (duurzaamheid, footprint, gewasbeschermingsmiddelen, etc) aan importgrondstoffen worden aangescherpt en meer in evenwicht worden gebracht met de minimale eisen aan grondstoffen voor veevoeders en humane consumptie in de EU en Nederland. Wel heeft de EC in de Farm2Fork Strategy aangekondigd dat zij in 2021 wetgeving wil ontwikkelen met als doel om geen soja meer te importeren die is gerelateerd aan ontbossing. Andere opties waaraan LNV denkt zijn een vierkantsverwaarding van het gewas, het verhogen van de opbrengstzekerheid en hogere opbrengsten/gehalte aan winbaar eiwit. En via ketensamenwerking organiseren dat de boeren een betere prijs en afzetgarantie voor hun gewassen krijgen.
Green Deal
Om de teelt te stimuleren zet de regering een Green Deal Vlinderbloemigen op met partijen uit de gehele eiwit-keten. Eiwitrijke vlinderbloemigen (o.a. veldbonen, erwten en bonen) doen het goed in het Nederlandse klimaat en kunnen volgens LNV als rotatiegewas bijdragen aan de bodemkwaliteit en de biodiversiteit. Lokale ketenprojecten en veredelingsprogramma’s voor vlinderbloemigen kunnen rekenen op ondersteuning. Verder zullen de onderzoeksprogramma’s op het gebied van (verwerking van) eiwitgewassen worden geïntensiveerd. Het uiteindelijk aandeel van plantaardige eiwitproducten die volledig in Nederland zijn geproduceerd worden gemonitord gericht op het genereren van positieve aandacht voor lokale ketenproducten. Vanuit het Nationaal Programma Groningen wordt bijgedragen aan het Programma Agrofood Groningen 2030. En tenslotte wordt bij het vormgeven van het Nationaal Strategisch Plan verkend hoe eiwitgewassen een plek kunnen krijgen binnen het nieuwe GLB. Een bijkomend doel is volgens de minister van LNV dat als gevolg van (rotatie-)teelt van vlinderbloemigen de bodemkwaliteit en de biodiversiteit zal zijn verbeterd in 2030. Bovendien zullen Nederlanders dan meer kennis hebben van het voedselsysteem en waarderen plantaardige producten van eigen bodem
EU
De NES vloeit voort uit een besluit van de Europese Commissie (EC). In 2018 heeft de EC alle lidstaten gevraagd om een nationale eiwitstrategie vorm te geven om als Europese Unie minder afhankelijk te worden van importstromen. Het doel van de eiwitstrategie is de komende 5 tot 10 jaar in Nederland op een duurzame manier meer plantaardige eiwitten te telen en te winnen.
