Waarom zonnebrand vaak in het najaar optreedt

Elk najaar krijgt de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) wel meldingen binnen van koeien met zonnebrand, ook wel fotosensibiliteit genoemd. Het komt zowel bij schapen als koeien voor. Bij koeien uit dit zich in geschilferde huiddelen, gezwollen lichaamsdelen, korsten op de neus, spenen en/of witte delen van de huid.

Leverschade door toxine

Zonnebrand treedt op als er een stofje (fytoprofirine) via de bloedbaan in de huid is terecht gekomen. De combinatie met zonlicht leidt tot beschadiging van de huid. Fytoporfirine wordt in de pens gevormd uit bladgroen (clorofyl). Bij een goede leverwerking wordt stofje omgezet en gescheiden met de gal en wordt het uitgescheiden.

Hoe komt het stofje soms toch in de huid terecht? Dat heeft te maken met leverschade door een toxine; mycotoxine sporidesmin. Deze toxine wordt veroorzaak door een schimmel; Pithomyces chartarum. Deze schimmel bevindt zich in de natuur en kan onder ‘gunstige’ omstandigheden toeslaan. Deze omstandigheden zijn: dood plantmateriaal, een luchtvochtigheid hoger dan 90 procent en minimaal 10 dagen een dagtemperatuur boven de 12 tot 15 dagen. Vooral met een relatief warm najaar, zoals oktober 2020, treedt het verschijnsel daarom vaker op.

Opstallen

Koeien met zonnebrand zijn eigenlijk niet te behandelen. Het moet vanzelf over gaan. Het advies is om dergelijke dieren op te stallen, geen vers gras meer te geven en zo nodig wat pijnstillers te geven.