Regering start na drie jaar met uitvoering kringlooplandbouw
Het budget voor het ministerie wordt voor dit jaar en volgend jaar verhoogd naar 2 miljard euro. Samen met de verhoging die in de vorige landbouwbegroting is opgenomen, is dat meer dan een verdubbeling van het budget van twee jaar geleden. Een flink deel van dit extra geld gaat naar de aanpak van de stikstofcrisis (waaronder 200 miljoen extra voor de warme sanering varkenshouderij, en 100 miljoen extra voor de opkoop van veehouderijen rond Natura 2000-gebieden), en dat geld - in totaal ongeveer 600 miljoen euro, verdwijnt na 2021 weer van de begroting. Maar verder wil het ministerie vooral werk maken van de kringlooplandbouw.
Dat gaat via verschillende paden. Een belangrijke is het verbeteren van de positie van boeren in de markt. Eind dit jaar zal minister Schouten een wetsvoorstel presenteren om oneerlijke handelspraktijken te verbieden, volgend jaar komt ze onder meer met een wijziging van de mededingingswet, waardoor boeren meer kunnen samenwerken, en installeert ze een commissie waar boeren terechtkunnen als ze het slachtoffer zijn van machtsmisbruik in de keten.
Ook op andere terreinen wil het ministerie volgend jaar maatregelen nemen. Zo zal het verder werken aan een nieuwe mestwetgeving, waar minister Schouten eerder deze maand al de contouren van heeft geschetst. In de eerste helft van het volgend jaar zal ze ook een voorstel over een nieuw pachtbeleid maken. En ze wil samen met banken een financiering vinden voor de omslag naar kringlooplandbouw. Het Vermogensversterkend Krediet voor jonge boeren en een nog uit te werken omschakelfonds zullen daar deel van gaan uitmaken.
De meeste van deze initiatieven zijn eerder al aangekondigd; het lijkt erop dat de regering Rutte-III in zijn laatste begroting deze zaken eindelijk ook op de rit zet. Daarbij graag gebruik makend van de extra middelen die het kabinet heeft vrijgemaakt voor de bestrijding van de Covid-crisis.
Reacties
Dat dit de (waarschijnlijk) laatste begroting van het kabinet is, is ook te merken in de eerste reacties erop. CDA-Tweedekamerlid Jaco Geurts gaat niet in op de voornemens die het ministerie schetst, maar stelt dat beleid van onderaf moet worden gemaakt, ‘zonder Haagse tekentafelplannen’. „De grote maatschappelijke problemen moeten worden opgelost door alle direct betrokkenen verantwoordelijkheid te geven bij het bedenken en uitvoeren van oplossingen“, schrijft hij. Het zijn vrijwel letterlijk de woorden die zijn fractievoorzitter Pieter Heerma een paar dagen geleden, voor de miljoenennota bekend was, al in de Volkskrant had geuit. Heerma gaf daar de veevoermaatregel al als voorbeeld van een ‘Haags tekentafelplan’ dat in de praktijk niet werkt, Geurts haalt ook in zijn reactie op de LNV-begroting deze maatregel aan als een maatregel die in de praktijk niet werkt.
SGP-Kamerlid Roelof Bisschop ziet dat het kabinet wel honderden miljoenen euro’s steekt in de opkoop van veehouderijen, maar dat broodnodige investeringen in innovatie op het boerenerf op zich laten wachten, en dat de blijvers enkel maar nieuwe regeldruk kunnen verwachten. Hij constateert dat het kabinet de noodsignalen van de boeren in het afgelopen protestjaar niet serieus heeft genomen.
LTO wijst er in een reactie op dat het kabinet zich nu uit de crisis investeert, maar dat boeren dit enkel kunnen doen als die investeringen ook gedekt worden. „Verduurzaming betaalt zich vaak niet via het product terug“, laten ze weten. „De prijzen van producten zijn vaak al decennia hetzelfde, de kosten worden door steeds weer nieuw beleid en maatschappelijke wensen steeds hoger.“ Als de overheid wil dat ondernemers verder investeren, bijvoorbeeld in relatie tot de stikstofcrisis, stelt de belangenorganisatie, zal ze dit financieel mogelijk moeten maken. „Bij de ondernemer is de rek eruit.“
