Lunterse veehouder zaait door met minimale grondbewerking

„Ik wilde een keer op een andere manier zaaien, met zo min mogelijk verstoring van de bodem”, legt Den Hartog uit. „Normaal trek je bij doorzaaien de bodem toch behoorlijk los.” Bijkomend voordeel van deze techniek is dat je water bespaart, geeft hij aan. Vergeleken met normaal doorzaaien hou je 50 tot 150 millimeter meer vocht vast in de bodem, omdat het water niet verdampt uit de open grond en de gewasresten er ongestoord bovenop blijven liggen.

'Land gewoon geschoren'

De Gelderse veehouder had nogal last van zachte dravik in zijn percelen; een ongewenste grassoort. Voorafgaand aan het doorzaaien heeft hij het grasland ultrakort gebloot, tot zo'n 1,5 centimeter. „Ik heb het land gewoon geschoren; de messen van de bloter waren compleet weg”, lacht Den Hartog.

Bij de Novag-techniek is het ook de bedoeling dat je zaait onder droge omstandigheden. Normaal wordt juist doorgezaaid met voldoende vocht, maar zaad ontkiemt niet zozeer op basis van vocht, maar van luchtvochtigheid, doceert Den Hartog. „Luchtvochtigheid is er altijd. Het zaad kiemt dus onder de grond, maar vervolgens staat de groei stil door gebrek aan vocht.”

De minder gewenste grassoorten staan als gevolg van de droogte onder stress, legt hij uit. Zodra er dan regen valt, begint het reeds ontkiemde plantje meteen te groeien. Dat heeft dan een sterk concurrerend vermogen met het ongewenste gras.

Haarspeld van stro

Een ander voordeel van de Novag-machine is de omgekeerde T-vorm die de messen en schijven maken. Dat voorkomt dat het zaadje op een gewasrest zoals stro wordt gelegd, en door de V-vormige schijven met stro en al de grond in wordt gedrukt. Het zaadje zit dan als het ware in een haarspeld van stro, en is dus niet in contact met de bodem. Stoffen die vrijkomen bij de afbraak van het stro remmen bovendien de kieming, aldus Novag.

De Novag-machine legt het zaadje direct onder de grond in het uiteinde van de dwarsbalk van de T. In het andere uiteinde kan dan eventueel een korrel kunstmest worden meegezaaid, op 2 à 3 centimeter afstand. Ook een combinatieteelt als gerst-erwten kan zo worden gezaaid. De Novag-zaaimachine heeft 3 aparte zaaibakken.

Demonstratie

Den Hartog heeft afgelopen donderdag zo 2,4 hectare rogge doorgezaaid, rechtstreeks in het grasland. Dat moet hem meer vers voer voor de koeien opleveren. Daarnaast is 3,5 hectare doorgezaaid met rietzwenk en een klaver-kruidenmengsel, en nog 2 hectare met een kruidenhooimengsel. Bij de in totaal 5,5 hectare kruiden is tevens haver meegezaaid om de mycorrhiza-bodemschimmel te stimuleren, vertelt de veehouder.

De machine is bij wijze van demonstratie tevens ingezet bij vier collega's in de omgeving, vertelt hij. Woensdagavond werd er doorgezaaid bij de familie Van der Voort in Lunteren, bekend van de Remeker kaas van Jerseymelk. Dit gebeurde in aanwezigheid van Jan-Pieter van der Schans, wethouder van de gemeente Ede, en Mariken Fellinger, progammamanager Regiodeal Foodvalley. Ook de Gelders gedeputeerde voor landbouw, Peter Drenth, kwam een kijkje nemen. Alles bij elkaar is er vorige week zo'n veertig bunder ingezaaid, bij in totaal acht bedrijven, vertelt Den Hartog.

Maatschap Minnen

De Franse machine is naar Nederland gehaald door de Lunterse kalverhouder/akkerbouwer Dennis Minnen, die bevriend is met een van de Franse Novag-directeuren. Minnen wilde de machine graag in Nederland demonstreren en zocht boeren waar hij terecht kon; Den Hartog wilde graag doorzaaien met minimale grondbewerking en kende collega's die daar ook wel voor open stonden. „Zo is het balletje aan het rollen gekomen”, vertelt hij. „Tussen het eerste gesprek en het moment dat het zaad in de grond zat, zat nog geen zes weken."

Novag kent geen officiële vertegenwoordiging in Nederland. Van dit type zaaimachine zijn er wereldwijd nog geen 60; daarvan draaien er vijf in Duitsland, vertelt de Duitse Novag-man Cedric Kuster. De machine die vorige week in Nederland is gedemonstreerd, is inmiddels weer terug in Duitsland. Nederlandse boeren die interesse hebben in deze techniek, kunnen het beste contact opnemen met de maatschap Minnen in Lunteren.

Meer informatie is ook te lezen (in het Engels) op de site van Novag.