Belgische ecoloog: biologisch niet beter voor milieu en gezondheid
Gezondheid is doorgaans het belangrijkste argument waarom consumenten kiezen voor biologische producten. Biologisch zou beter zijn voor de mens, omdat er bij de productie geen chemische gewasbeschermingsmiddelen mogen worden gebruikt. Maar niemand, ook de Wereldgezondheidsorganisatie WHO niet, heeft tot dusverre precies kunnen achterhalen wat de gezondheidseffecten zijn van het gebruik van pesticiden in de reguliere landbouw, stelt Bruers in het AD. „Studies spreken elkaar tegen. Ruwe schattingen gaan uit van een verhoogd sterfterisico van één op een miljoen per jaar.”
'Biomiddelen soms schadelijker dan chemie'
Voor Bruers staat ook het middelengebruik in de biologische teelt ter discussie. „De biologische telers gebruiken stoffen die weliswaar in de natuur voorkomen, maar soms schadelijker zijn dan synthetisch gif.”
De invloed van de landbouw op het milieu gaat volgens de ecoloog verder dan het wel of niet spuiten van bestrijdingsmiddelen. Hij refereert aan de mest die planten nodig hebben om te groeien. „In de biologische landbouw mag geen kunstmest worden gebruikt. De boer staat alleen compost en dierlijke mest ter beschikking. Die mest is van dieren die broeikasgassen uitstoten, die soja eten waarvoor aan de andere kant van de wereld bossen zijn gekapt. Ik heb liever kunstmest, omdat je dat heel precies kunt toedienen. We weten tegenwoordig exact hoeveel kalium en fosfor een gewas nodig heeft om goed te groeien”, aldus Bruers in het AD.
Gebruik van dierlijke mest
Bij het gebruik van dierlijke mest moet je maar hopen dat de koe de juiste mengeling aan voedingsstoffen uitscheidt, meent de ecoloog. „Vervuilende meststoffen komen terecht in het grondwater of via het oppervlaktewater in de oceaan.” Ook is de biologische landbouw volgens Bruers veroorzaker van milieuschade doordat trekkers en werktuigen fossiele brandstoffen gebruiken. En omdat ze geen herbiciden gebruiken, zijn biologische boeren vaker geneigd de bodem te ploegen om het onkruid weg te krijgen. Dat ploegen is heel schadelijk voor de organismen in de grond.” En, voegt Bruers daar aan toe, dieren die op biologische wijze worden gehouden leven vaak langer, waardoor er meer uitstoot van broeikasgassen is.
Er is volgens Bruers geen duidelijk bewijs dat biologische landbouw beter is voor de biodiversiteit. De ecoloog neemt de lagere opbrengst in de biologische landbouw als voorbeeld. „Om hetzelfde te produceren, is meer grond nodig.” Om dit te realiseren, worden waardevolle natuurgebieden vernietigd, voegt hij daar aan toe.
'Gangbare landbouw boekt meer milieuwinst'
En ondertussen zit de gangbare landbouw niet stil, ziet de ecoloog. „Er wordt gewerkt aan betere en veiligere pesticiden. Er worden sterke milieuwinsten geboekt door gewassen resistent te maken tegen droogte en ziekten. Doordat het op grote schaal gebeurt, boekt de reguliere landbouw meer milieuwinst dan de biologische.”
Stijn Bruers studeerde theoretische natuurkunde in Leuven en promoveerde in ecologie en ethiek. Hij is betrokken bij organisaties als Sea Shepherd, Greenpeace, de Vogelbescherming en het WNF. Nu is hij projectleider bij milieuorganisatie Ecolife en verbonden aan de Universiteit Gent. Onlangs verscheen zijn boek Weet wie je eet.
