Eindrapport Rotgers en Zijlstra pleit voor herziening Nederlands natuurbeleid

Dat blijkt uit het eindrapport van Geesje Rotgers en Richard Zijlstra, die in opdracht van het Mesdag Zuivelfonds de basis onder het Nederlandse stikstofbeleid onder de loep namen.

Verschillende uitgangspunten landbouwaandeel

Bij de persconferentie van 20 februari sprak Jan Cees Vogelaar van het Mesdag Zuivelfonds nog uit dat de landbouw voor 25 procent verantwoordelijk was voor de stikstofdepositie op Natura 2000 gebieden. Dat getal wordt in het definitieve rapport bijgesteld naar 35 procent. Dat is alsnog lager dan het aandeel van 41 procent dat het RIVM toeschrijft aan de landbouw. In het rapport van Rotgers en Zijlstra blijkt waar het verschil vandaan komt. Het RIVM kijkt naar de uit landbouw afkomstige stikstof op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Rotgers en Zijlstra vinden dat - met het afschaffen van de PAS - onjuist. Volgens hen is het eerlijker om alle Natura 2000-gebieden mee te nemen in de berekening.
De onderzoekers zijn echter ook kritisch op de uitkomst van hun eigen berekening. De 35 procent is namelijk berekend met het OPS-model, dat volgens de Commissie Hordijk goed geschikt is voor het berekenen van stikstofdepositie op lokale schaal, maar veel minder voor het berekenen van stikstofdepositie op regionale en landelijke schaal.

Kritische stikstofdepositie onhaalbaar

Rotgers en haar team bekeken voor drie Natura 2000-gebieden (Norgerholt in Drenthe en Deurnsche Peel&Mariapeel en de Groote Peel in Noord Brabant) wat het effect zou zijn, wanneer in een schil (bufferzone) rondom die gebieden alle veehouderij zou verdwijnen. Als een dergelijke bufferzone om alle 130 stikstofgevoelige natuurgebieden wordt gelegd, leidt dat ertoe dat ruim de helft van Nederland bufferzone wordt. Die bufferzone is dan vele malen groter dan de oppervlakte natuur, maar het stikstofdoel wordt dan nog steeds onvoldoende dichterbij gebracht. En als alle landbouw uit heel Nederland zou verdwijnen, worden de kritische depositiewaarden van zo’n 70 procent van de stikstofgevoelige natuurgebieden nog altijd overschreden. Een onrealistisch scenario, aldus het rapport, en dus zou het verstandig zijn om het natuurbeleid in Nederland te herzien.

Natuurbeleid herzien

Volgens het onderzoek zou het verstandig zijn om opnieuw te bekijken hoe realistisch de kritische depositiewaarden voor stikstof zijn - die als harde getallen worden toegepast, maar eigenlijk risico-grenzen zijn. Ook bevelen de onderzoekers aan om te bekijken welk kostenplaatje er hangt aan de vermindering van 100 mol stikstofdepositie en welke concrete effecten dat heeft dat op de instandhouding of het herstel van de natuur in een bepaald gebied. Daarnaast zou het beter zijn om niet meer met landelijke, gemiddelde cijfers te schermen, maar met lokale cijfers per natuurgebied.

Lees het volledige rapport hier.