RIVM erkent fout maar spreekt bug software tegen

Het RIVM zegt op haar website: „Uit nieuwe berekeningen blijkt dat de gemiddelde bijdrage van de landbouwsector aan de stikstofdepositie in stikstofgevoelige natuurgebieden 41 procent is. In een eerdere berekening was dit percentage hoger (45 procent), vanwege een onjuiste middeling van de gegevens over ongeveer 100 deelsectoren en 255.000 rekenpunten. De onderliggende data zijn onveranderd."

Bug software

Afgelopen maandag gaf onderzoeksjournalist Geesje Rotgers van Stichting Agrifacts al aan dat de berekening van het RIVM niet kon kloppen, maar ontbrak nog het inzicht waar de fout zat. In een gesprek dinsdag met het RIVM werd dat opgehelderd. Dat het cijfer van 25 procent van het Mesdagfonds ook niet klopte, zoals Stichting Agrifacts afgelopen zondag al naar buiten bracht, komt volgens het RIVM overigens niet door een bug in de software maar door het niet goed lezen van de handleidingen.

Rotgers verschilt daarover van mening met het RIVM. „Onze onderzoeker Richard Zijlstra, maar ook andere deskundigen, stellen dat als software voor iedereen beschikbaar wordt gesteld (open source, red.), dat invoervelden valide moeten zijn. In deze software konden onderzoekers voor een doorrekening tegelijk ammoniak als NOx invullen en kwamen er ook afzonderlijke resultaten uit. Een oplettende RIVM-medewerker tipte ons dat dat niet kon. Zijlstra test dit soort modellen voor overheden en dit soort fouten mogen er niet inzitten. Dan had er gewoon een invoerveld verwijderd moeten worden. En dat noemen ze toch echt een bug, ook al wil het RIVM daar niet aan", aldus Rotgers.

Volgens Zijlstra is dit model nooit extern getest, want dan hadden deze fouten er niet ingezeten. Er zijn ook andere zaken bij het doorrekenen naar boven gekomen die niet goed gaan. Rotgers heeft dat gisteren aan het RIVM overhandigd in de hoop dat ze daar iets mee gaan doen.

WOB-verzoek

Stichting Agrifacts gaat de berkening nu opnieuw maken om te controleren of het percentage van 41 procent klopt. Voordat ze dat gaat doen, moet er eerst duidelijkheid komen over de juridische grondslag wat er nu wel en niet meegeteld dient te worden. Het RIVM rekent nu met de oppervlakte stikstofgevoelige natuur in alle Natura 2000-gebieden, maar dat kan ook anders liggen.

Overigens stelt Rotgers dat het landelijke percentage eigenlijk niet zo heel relevant is. „Ik vind het veel belangrijker om te toetsen of de maatregelen die de overheid neemt, of die wel effectief zijn. Het RIVM heeft dat voor het ministerie van LNV vorig jaar al doorgerekend, maar dat rapport is nog steeds niet openbaar. We hebben daarom een WOB-verzoek ingediend bij het ministerie om dat boven tafel te krijgen. En we willen dat zelf ook gaan doorrekenen."