Deelname derogatie daalt door knellende voorwaarden
In 2017 bleken 448 melkveebedrijven minder mee te doen dan in 2016. In 2018 daalde dat aantal maar liefst met 1.228 bedrijven ten opzichte van het jaar ervoor. Echter wanneer wordt gekeken naar het areaal grond van bedrijven dat deelneemt aan derogatie, neemt dat minder snel af. Die afname bedroeg respectievelijk 2 procent en 5,5 procent.
Grasland
De voornaamste reden is met name de beëindiging van het bedrijf, zo geeft WER aan in haar onderzoek. Daarnaast is de eis dat minimaal 80 procent van het areaal grasland moet zijn een belangrijke reden voor melkveehouders om niet meer mee te doen. Als derde noemen de onderzoekers het omschakelen naar een andere bedrijfsopzet, zoals akkerbouw of een biologische bedrijfsvoering.
Enkele boeren die zijn ondervraagd voor het onderzoekers hebben aangegeven dat zij graag zien dat de graslandeis terug wordt gebracht naar 70 procent. Daarnaast zien ze graag een verlaging van de deelnamekosten of een onderzoek naar de mogelijkheid van een gewasderogatie.
Regionaal gezien zijn er ook verschillen waargenomen door WER. Het aantal met derogatie stoppende bedrijven is het grootst in de Noordelijke veenweide, Zand-Noord, Zand-Midden Centraal, Zand-Zuid en Löss in vergelijking met de rest van Nederland.
Optimaal benutten
LNV constateerde eerder een afname in belangstelling voor deelname aan derogatie. ‘LNV hecht waarde aan derogatie als middel voor het behoud en verbetering va de waterkwaliteit. Ook is het vanuit het optimaal benutten van regionaal beschikbare mineralen (en dus reductie van kunstmest) nodig te weten wat aan die afname ten grondslag ligt, of er regionale verschillen zijn en zo ja, waar die door komen.’
Stikstofgevoelige gewassen
‘Een teruggang in derogatie leidt op de daarbij betrokken grond weliswaar tot minder gebruik van dierlijke mest per ha, maar dat is milieutechnisch niet per definitie gunstig. Als dit leidt tot minder grasland en meer teelt van stikstofgevoelige gewassen (zoals snijmais, aardappelen of tuinbouwgewassen) als ook tot een grotere kunstmestgift is de waterkwaliteit niet geholpen met het teruglopen van de derogatie.’
Dit onderzoek is een bijlage van een Kamerbrief van minister Schouten over het toekomstig mestbeleid. Daarin zegt zei nog wel te gaan voor een beleid op basis van derogatie. Zij maakt zich nu hard voor derogatie voor de periode 2020-2021.
