KI Samen en RVO/CRV opnieuw tegenover elkaar om oneerlijke handel

In de pleitnota (klik hier om deze te lezen) van de advocaten van KI Samen wordt gesproken van een ‘diepgewortelde verwevenheid en taakvermenging tussen de stamboektaken van de Coöperatie (CRV U.A., red.) en de commerciële tak van de CRV-groep: CRV B.V.’ KI Samen stelt dat de inspecteurs van de Coöperatie niet alleen bedrijfsinspectie doen, maar ook stieradvies geven en dat dit dan uiteraard in de richting van een door CRV B.V. gehouden stier wijst. Het CBb stelde in een eerdere uitspraak dat vermenging van taken inderdaad niet onaannemelijk is, maar desalniettemin hebben de minister en/of CRV nooit op dit punt gereageerd, zo staat in de pleitnota.

‘Geven stieradvies uitgesloten’

CRV heeft naar aanleiding van een Europese verordening wel een beweging gemaakt, maar het verslag van het overleg tussen de minister en CRV hiertoe, kon KI Samen pas nadat ze zich meer dan eens op de Wet openbaarheid van bestuur had beroepen, in handen krijgen. Er staat in dat er 38 mensen vanuit CRV B.V. naar de Coöperatie zijn overgeplaatst, waarbij inspecteurs met vernieuwde taken onder de coöperatie komen te vallen: ‘straks zullen zij gegevensverzamelingen uitvoeren (lineair beoordeling exterieur), gesprekken voeren over het fokdoel, maar mogen zij expliciet geen stieradvies geven (ook niet wanneer hier door de melkveehouder naar gevraagd wordt). Dit vraagt nog een gedragsomslag voor deze inspecteurs.’

In 2014 legde het toenmalige Productschap Vee en Vlees (voorganger RVO) in een brief de volgende vraag aan de Coöperatie voor: ‘Hoe is geborgd dat de stamboekinspecteur die het prestatieonderzoek verricht, onafhankelijk functioneert bij werkzaamheden gericht op het verbeteren van het ras en het bereiken van het fokdoel?’. Kortom de minister en de Coöperatie zijn al jaren op de hoogte van deze feitelijke vermenging van werkzaamheden, zo stellen de advocaten.

‘Commerciële directie beoordeelt stamboek’

Overigens heeft KI Samen er weinig vertrouwen in dat het onderbrengen van de inspecteurs bij de Coöperatie veel aan de belangenverstrengeling verandert. Dat komt volgens de pleitnota mede omdat de opdrachtgevers van de opsplitsing van taken van de inspecteurs, het hoofdbestuur van de Coöperatie – tevens de raad van commissarissen van CRV B.V. – zelf ook niet in staat is taken te scheiden. De advocaten maken melding van de heren Brus en Broeckx, die zich op verschillende momenten namens de Coöperatie en CRV B.V. uitspreken, ook daar is dus, ook volgens de Nederlandse Veeverbeteringsorganisatie (NVO), sprake van onrechtmatige verwevenheid: ‘In de praktijk zal het stamboekpersoneel formeel beoordeeld worden door de directie van CRV B.V.’

KI Samen kan niet anders dan, met de NVO, concluderen dat verwevenheid tussen CRV B.V. en de Coöperatie op alle fronten zo groot is, dat haar belangen hiermee worden geschaad, net als de belangen van de sector in brede zin. Deze schending leidt tot discriminatie tussen haar en andere marktpartijen, waartegen de minister moet optreden. KI Samen heeft daarom verzocht om de erkenning van de Coöperatie in te trekken, om zo een gelijk speelveld op de markt te bewerkstelligen middels handhavingsmaatregelen van het bevoegd gezag.

‘Bevoegdheden RVO beperkt’

Ook de tegenpartij stelde een pleitnota op (klik hier om deze te lezen). Hierin geven de advocaten van de RVO aan dat de RVO enkel bevoegd is om te toetsen of een organisatie, in dit geval CRV U.A., kan worden erkend (en erkend kan blijven) als een organisatie voor het bijhouden van een stamboek. De zaken die KI Samen naar voren brengt, gaan volgens de pleitnota voorbij aan de bevoegdheden van de RVO.

Het oorspronkelijke handhavingsverzoek stond volgens de pleitnota van de RVO in het teken van de vraag of de erkenning terecht was verleend of dat deze moest worden ingetrokken. ‘De Minister heeft geoordeeld dat de erkenning van CRV U.A. voldeed aan de EU Fokkerijbeschikking.’ De RVO zou volgens de advocaten niet bevoegd zijn om op te treden tegen handelen door CRV U.A. / CRV B.V. dat zou kwalificeren als misbruik van een economische machtspositie. ‘KI Samen stelt dat het mededingingsrecht wordt geschonden, maar geeft niet aan waarom CRV U.A. zich schuldig zou hebben gemaakt aan misbruik van een economische machtspositie, laat staan dat de erkenning onherroepelijk leidt tot misbruik.’

‘Klacht indienen bij ACM’

De wetgever laat geen ruimte dat RVO, naast de periodieke toetsing van de erkenningsvoorwaarden, ook toezicht houdt op al het (overige) handelen van CRV U.A. / CRV B.V, zo wordt in de pleitnota gesteld. ‘De Minister heeft KI Samen in haar verweerschrift erop gewezen dat zij voor mededingingsinbreuken een klacht kan indienen bij de Autoriteit Consument & Markt (de voormalige Nederlandse Mededingingsautoriteit, red.). Ook kan zij, indien zij vindt dat CRV U.A. haar discrimineert en zij daar schade van ondervindt, naar de civiele rechter stappen. Voor de handhaving door RVO zoals verzocht is echter geen grondslag.’

Het CBb doet op 8 oktober uitspraak.