Wat als Frankrijk het melkaanbod niet zou reguleren

Deze strategie kan veel verschil maken in de Europese melkprijsontwikkeling. Een kwartaal lang 2 procent minder melkproductie in Frankrijk betekent veel minder melkaanbod in Europa, zo blijkt uit de Rabobank zuivelmarkt kwartaal update die deze week verscheen. In liters gemeten, 113 miljoen liter, is de schommeling vergelijkbaar met de verandering die landen als Polen, Ierland en ons land laten zien.

Alleen Duitsland legt meer gewicht in de schaal

Maar Ierland produceerde dan ook 8 procent meer melk in het eerste kwartaal van dit jaar vergeleken met vorig jaar. En Polen bijna 4 procent meer. Nederland produceerde juist ruim 3 procent minder. Alleen de Duitse melkveehouderij kan het melkaanbod in Europa nog meer beïnvloeden dan Frankrijk. In Duitsland bedroeg het verschil met de melkproductie van vorig jaar echter maar 0,1 procent.

De melkproductie in het Verenigd Koninkrijk steeg met 3,2 procent. Goed voor een stijging van het melkaanbod van 119 miljoen liter, vergeleken met het eerste kwartaal van 2018. Ook een factor van belang. Zeker met het oog op de Brexit.

Ruwvoertekort en regionale verschuivingen

De Franse melkproductie daalde het eerste kwartaal van dit jaar waarschijnlijk vanwege een gebrek aan ruwvoer in delen van Frankrijk. Dit tekort is vorig jaar tijdens de zomer ontstaan, toen het ook delen van Frankrijk bovengemiddeld droog en warm was, alhoewel niet zo extreem als in Nederland en Duitsland.

Niet alleen het ruwvoertekort speelt een rol, maar ook de structuurontwikkeling van de melkveehouderij in Frankrijk. Vooral in het zuiden loopt de melkproductie structureel terug, meldt Rabobank contactpersoon Jean Marie Chaumet, agrarisch econoom en woonachtig in Parijs.

Europees gemiddelde melkprijs

Daarnaast speelt de hoogte van de melkprijs een rol. In het Europese melkprijsvergelijk jaaroverzicht dat LTO en ZuivelNL vorige week publiceerden nemen de Franse zuivelondernemingen Sodiaal, Danone en Lactalis de posities 6 tot en met 8 in op de lijst. Ze betaalden net iets meer uit dan het Europese gemiddelde in 2018, dat 34,23 eurocent per liter bedroeg. In 2017 scoorden ze een ondergemiddelde melkprijs. In de hoger gelegen gebieden van Frankrijk die minder geschikt zijn voor grootschalige melkproductie wordt net als in Duitsland overigens een hogere melkprijs betaald.

Het melkaanbod en de melkprijs is in Frankrijk bij de meeste zuivelondernemingen afhankelijk van het geleverde volume en verdeeld in een A-, B- en soms een C-prijs. Teveel geleverde melk is minder melkgeld waard. Voor dit surplus wordt een melkprijs uitbetaald die is gebaseerd op internationale prijzen voor mager melkpoeder en boter. In 2018 lag deze prijs bij Danone ongeveer 3,7 eurocent lager dan de prijs voor melk die geleverd wordt binnen de grenzen van het A-quotum.

Naast deze fabrieksregulering stuurt de Franse overheid steeds nadrukkelijker op een minimum melkprijs die is gerelateerd aan de kostprijsontwikkeling. Sinds 1 april dit jaar is een nieuwe wet van kracht die de kostprijsgerelateerde minimum melkprijsuitbetaling ondersteund en bovendien vereist dat de melkprijs in de supermarkt minimaal 10 procent hoger is dan de prijs waarvoor de supermarkt heeft ingekocht. Dat meldt ZuivelNL.

Ook in 2020 niet meer melk

De gereguleerde Franse markt heeft niet alleen te maken met de traditiegetrouw dominantere rol van de overheid maar ook met de rol die de Franse zuivelindustrie op de wereldwijde zuivelmarkt speelt. Die is niet groter dan de Nederlandse rol, ondanks het verschil in omvang van de melkveehouderij. Beide landen zijn goed voor ongeveer 4-5 procent van de totale wereldwijde handel in zuivel, blijkt uit recente cijfers van ZuivelNL. De Franse melkveehouderij produceert dan ook een veel groter deel voor de binnenlandse markt dan de Nederlandse melkveehouderij. Overigens is ook het aandeel van Duitsland op de wereldmarkt voor zuivel niet groter dan het Nederlandse aandeel.

Volgens agrarisch econoom Chaumet kan de Franse melkproductie het komende kwartaal licht stijgen, maar zal de melkproductie over het hele jaar 2019 niet stijgen ten opzichte van 2018. Sterker nog, ook in 2020 wordt geen groei van de melkproductie verwacht, ondanks de gestegen melkprijs. De zuivelindustrie is niet van plan zich nadrukkelijker te gaan mengen op de wereldmarkt voor zuivel, is de indruk van Chaumet.