'Zorgelijk als de burgemeester denkt dat het een spontane actie was'

„We hebben hier van geleerd”, zei waarnemend burgemeester Fons Naterop tegen ruim 60 boeren en de aanwezige raadsleden. Pigbusiness chefredacteur Caroline van der Plas betwijfelde echter of de harde strijd van de dierenactivisten tot hem doorgedrongen was: „De burgemeester oogde erg naïef tijdens zijn verklaring en de beantwoording van de vragen over de bezetting. Boxtel was slecht voorbereid en de burgemeester noemde het dierenactivisme een fenomeen en vond dit een ‘spontane’ actie van de dierenactivisten. Deze activisten kwamen uit veel verschillende landen en hadden allemaal dezelfde T-shirt en biopakjes aan. Dat is dus geen spontane actie geweest. Het is toch wel zorgelijk voor een gemeente in een varkensrijk gebied als de burgemeester denkt dat de bezetting spontaan was. Alles was goed georganiseerd. De draaiboeken lagen klaar. De varkenshouderij in Boxtel was bovendien niet willekeurig gekozen, maar van te voren door de activisten verkend. De varkenrijke regio’s liggen constant onder de loep van dierenactivisten. De mensen van de gemeente Boxtel lijken dus geen idee te hebben wat er daadwerkelijk speelt. Ze moeten zich verdiepen hoe de strijd in Nederland aan het verharden is. Hopelijk zijn de gemeenten nu wakker geschud.”

Huisvredebreuk

De gemeente had voor de bijeenkomst ook activisten uitgenodigd die hun weergave mochten geven, maar ze kwamen niet verder dan wat vage opmerkingen en vooral veel retoriek over het niet eten van vlees. Hun bijdrage was volgens Van der Plas volkomen irrelevant: „De bijeenkomst werd door hen gebruikt om hun boodschap opnieuw naar voren te brengen.” Enkele boeren spraken ook en die gaven duidelijk aan dat dergelijke acties niet kunnen. Er was wel degelijk sprake van een gewelddadige overval. De wet was overtreden doordat huisvredebreuk werd gepleegd. De stal en het erf horen namelijk bij het huis en leven van de boer. Wie in de stal inbreekt, breekt dus in het huis van de veehouder.

Een motie van VVD om activisten financieel aansprakelijk te stellen voor alle schade van zowel de boer als gemeente en overheid werd even later door de partij zelf weer ingetrokken. De burgemeester gaf namelijk aan dat de motie geen zin had, omdat de gemeente geen zeggenschap hier over heeft. Hij beloofde wel dat het college dit onder de aandacht van het openbaar ministerie zou brengen.

Niet scherp genoeg

Ondanks het feit dat dit de eerste keer was dat er in Nederland een veehouderij werd bezet, hadden de raadsleden toch wel kritiek op en vragen over het optreden van de politie, maar uit dat vragenvuur kwamen geen opzienbarende uitspraken of feiten naar voren. De burgemeester volstond met de woorden: „Het is gegaan zoals het gegaan is.” Van der Plas: „Er is geen enkel keer gezegd dat ze het anders hadden kunnen aanpakken. De raadsleden hadden hier scherper op kunnen zitten. De hoop is echter dat iedereen dierenactivisme nu wel serieus neemt en ze zich meer gaan verdiepen in deze wereld en de activisten en straks wel voorbereid zijn.”

De kans is volgens Van der Plas namelijk groot dat een volgende bezetting anders zal verlopen als gemeenten zich niet beter voorbereiden. Dankzij de interventie van POV en ZLTO hielden boeren zich die dag rustig, maar de vraag is of dit ook een volgende keer het geval is. „Ik sprak deze week nog een varkenshouder”, vertelt Van der Plas. „Die gaf aan dat hij bij een bezetting niet meer de politie zal bellen, maar het zelf gaat oplossen. Veehouders hebben door het late optreden toch het vertrouwen in de politie verloren. Het is dus belangrijk dat de politie en gemeenten dat vertrouwen terugwinnen anders is de kans op escalatie aanwezig. Ze moeten daarnaast de geluiden van boeren serieus nemen als zij een verdachte situatie zien.”

Aanwezigheid politie

Overigens had de gemeente Boxtel wel alert kunnen zijn, want de week ervoor had de POV gewaarschuwd dat er mogelijke acties door dierenactivisten gepland waren. „Een varkensrijke gemeente had hier naar moeten luisteren. Iedereen leek overrompeld te zijn, behalve de sector”, aldus Van der Plas. Dat de gemeente enige lering getrokken heeft dat dierenactivisme tot geweld of escalatie kan leiden, bleek uit de aanwezigheid van een tiental politieagenten. Ze waren alert en overal op voorbereid. Zelfs de toegangswegen van Boxtel worden bewaakt en auto’s gecontroleerd.