Meer rendement met vruchtbare koeien

Transitie periode

De meeste koeien krijgen na afkalven te maken met een negatieve energiebalans (NEB). De NEB is een periode waarin een koe onvoldoende in haar behoefte aan eiwit en energie kan voorzien. Koeien met een te grote NEB hebben meer kans op verminderde vruchtbaarheid omdat de voortplantingscyclus langzamer op gang komt. De koeien worden minder snel tochtig.

Om de NEB te compenseren beginnen koeien hun lichaamsvet te mobiliseren. Door het lichaamsvet te mobiliseren komt er energie vrij. Bij grootschalige mobilisatie van de vetreserves kunnen er problemen met de stofwisseling ontstaan doordat de lever de grote hoeveelheid vetzuren niet kan verwerken. De lever gaat vervetten.

Gevolgen van leververvetting

Bij leververvetting zal de lever ketonlichamen produceren. Dieren met te veel ketonlichamen hebben meer moeite om weer drachtig te worden en zijn gevoeliger voor andere aandoeningen zoals uierontsteking, baarmoederontsteking en lebmaagverplaatsing.

‘Kortom melkveehouders hebben er alle belang bij om de omvang van de negatieve energiebalans binnen de perken te houden’, stelt Jan Speerstra van Speerstra Feed Ingredients. ‘En dat valt niet mee, want moderne melkkoeien zijn de afgelopen decennia juist gefokt op de capaciteit om vet te mobiliseren in de eerste weken van de lactatie. Daarmee zijn echter ook koeien gefokt die sneller last hebben van metabole stress en een verminderd afweersysteem.’

Het beperken van de negatieve energiebalans in een nieuwe lactatie begint door te zorgen voor een goede verzorging en voeding van koeien tijdens de droogstand. Gezonde en fitte koeien kunnen de omschakeling naar melkkoe beter aan. Het stimuleren van de ruwvoeropname in de laatste weken van de droogstand en de eerste weken van de lactatie helpt om een negatieve energiebalans te beperken. Een smakelijk, energierijk rantsoen draagt daaraan bij. ‘Belangrijk is om te zorgen voor een glucoserijk rantsoen na afkalven’, adviseert Speerstra. ‘Glucose en bestendig zetmeel zijn nodig voor een goed functionerende lever.

Choline - een onmisbare vitamine

Een stof die bijdraagt aan het in de hand houden van de negatieve energiebalans is choline. Choline is een B-vitamine en werd vroeger vitamine B4 genoemd. Het is essentieel voor veel lichaamsfuncties en wordt gevonden in elke cel in het lichaam. Choline beïnvloedt een aantal vitale lichaamsfuncties. Onder meer de leverfunctie, de hersenontwikkeling, spierbewegingen, het zenuwstelsel en de stofwisseling. Met name de positieve werking van choline op de lever zorgt voor een kleinere negatieve energiebalans.

Choline kan door het lichaam geproduceerd worden maar niet in adequate hoeveelheden. Mensen en de meeste dieren nemen de benodigde hoeveelheid choline op via de voeding. Bij koeien, en andere herkauwers, werkt dit niet. Choline wordt vrijwel volledig afgebroken in de pens. Onbeschermde choline is dus niet darm-beschikbaar en heeft dus geen effect op de leverwerking.

Pensbestendige choline

Er zijn meerdere manieren om er voor te zorgen dat choline niet afgebroken wordt in de pens. Een veelvoorkomende manier is het inkapselen van de choline. Hierbij komt er een vetlaag om de choline waardoor de choline pas in de darm wordt afgebroken. Hierbij is het belangrijk om deze vetlaag de juiste dikte te geven. Te dun en de choline wordt alsnog in de pens afgebroken. Te dik en de choline is weer terug te vinden in de mest.

Nadeel van deze “gecoate” producten is dat deze niet verwerkt kunnen worden in een persbrok. Dit geldt voor alle geëncapsuleerde producten op de markt. De beschermlaag, meestal bestaand uit vet, vervloeit bij de temperaturen in de perslijn. Daarnaast zal het gecoat product door de wrijving dusdanig beschadigd worden dat de choline niet meer pensbestendig is.

Buiten de brok zijn er nog verscheidene manieren om pensbestendige choline te verstrekken aan de koe. Zo is opmengen in een mineralenmengsel of verstrekken via een krachtvoercomputer een goede optie.

Reashure is zo’n ingekapselde choline. Na jarenlang onderzoek is er een optimale inkapsulatie gevonden. Hierdoor heeft Reashure de hoogste biobeschikbaarheid op darmniveau. Voor vragen over pensbestendige choline of Reashure kunt u terecht bij Speerstra Feed Ingrediënts.