Kamer uiterst kritisch op NVWA na ICT-mislukking

„Het gebeurt zelden dat de Partij voor de Dieren (PvdD) het eens is met het CDA en zelfs de VVD”, stelde Esther Ouwehand dinsdag tijdens een debat over de NVWA. Maar in dit geval was het wel zo. Het onderzoek dat het ICT-debacle bij de NVWA aan het licht had gebracht, was er gekomen op aandringen van Jaco Geurts (CDA) en Helma Lodders (VVD). „Daar is veel geld in gaan zitten. Dat ook had kunnen worden uitgegeven aan controle”, vond Ouwehand.

Frank Futselaar (SP) rekende het nog even voor; van het geld dat in het ICT-project Inspect was gestoken, had de NVWA haar personeelsbestand drie en een half jaar lang met 10 procent kunnen vergroten.

Lange lijst rapporten

Maar het ICT-project is bij lange na niet het enige NVWA-dossier waar de Kamer zich zorgen over maakt. Voorafgaand aan het debat had de regering een lange lijst van meer dan twintig rapporten en Kamerbrieven naar de Kamer gestuurd, met onderwerpen als de nasleep van de fipronil-affaire, herhaalde wetsovertredingen in slachthuizen in Noord-Nederland en een dodelijk ongeval met een springkussen. Allemaal zaken die in de ogen van Kamerleden zijn gebeurd, doordat de NVWA niet op tijd en/of niet afdoende had ingegrepen.

De Kamer maakt zich zorgen of de voedsel- en warenautoriteit nog wel alles onder controle heeft. „Normaal gesproken zou de Kamer weinig te doen moeten hebben met de NVWA”, vond Laura Bromet (GroenLinks). „De minister regelt, de Kamer is op afstand.” Maar de werkelijkheid is anders, vond ze, wijzend op de lange lijst documenten. „Het lijkt wel of de Kamer de NVWA moet managen.”

Scherpe keuzes

Minister Schouten kon de kritische houding van de Kamerleden wel begrijpen, zei ze. Maar ze bracht in herinnering dat de NVWA een fusie-organisatie is, en dat bij de samenvoeging van de verschillende instanties al bekend was dat het proces om al deze instanties te integreren een zaak van lange termijn zou zijn. Vooral omdat daarbij de zaak ook draaiende moet worden gehouden.

Een organisatie in verandering vraagt om een scherpe eigenaarsrol, stelde ze, eentje waarin ze soms scherpe keuzes moet maken - zoals het stoppen van een ICT-project. Ze kondigde een periode van herbezinning aan, waarin haar ministerie met de NVWA gaat kijken voor welke onderdelen een alternatief moet worden gezocht, en welke onderdelen wel functioneren en kunnen worden doorgezet. Want die zijn er ook.

Rapporten

Als eigenaar van het veranderingsproces heeft ze regelmatig audits en rapporten gevraagd - soms op aandringen van de Kamer. En die rapporten zijn niet eensluidend. Waar het BIT-rapport, op grond waarvan Inspect was gestopt, negatief was, is een rapport van de ADR, de auditdienst van het Rijk, een stuk positiever. „Er zijn verschillende audits, met verschillende oordelen”, vertelde Schouten. „Dit geeft aan hoe moeilijk het is.”

De minister kon met haar antwoorden lang niet alle zorgen wegnemen. De Kamer bleef met vragen zitten, maar had daar geen tijd meer voor. De minister zal die vragen later in een brief beantwoorden. Over de ICT-problemen wordt een apart debat gehouden.