Ruwvoer is hot, maar pas op dat het niet warm wordt!
Planet Proof zuivel, beter leven zuivel, 65 % eigen eiwit, veel verschillende eisen maar ook mogelijkheden tot een betere melkprijs. Wat te doen om voor bovenstaande in aanmerking te komen? Eigen geteeld ruwvoer zo gezond mogelijk omzetten in melk en of vlees. Eigenlijk was dit qua kostprijs altijd al de meest rendabele manier om te boeren, goed en gezond ruwvoer melkt altijd makkelijk, dat weet iedere veehouder.
Toename gisten met 1000% in 12 uur tijd
Dit geeft voederwaardeverlies, een lagere droge stof opname, een verslechtere verteerbaarheid van het totale rantsoen en een vergroot risico op gezondheidsproblemen. Na opwarming van kuilen zien we namelijk vaak uitbraken van schimmels
Een overmaat aan gisten is vaak de oorzaak van opwarming. Gisten zitten op het gewas en de omstandigheden bepalen hoeveel ze aanwezig zijn. Vervolgens bepalen managementkeuzes of ze zich in de kuil of na openen kuil verder kunnen ontwikkelen of niet. Op een gemiddeld gewas zitten 100.000 cfu gisten/ gram gras. Hoe langer het duurt ( velddagen ) voordat het gewas onder plastic zit, zuurstof eruit gaat en de pH gaat dalen. Er zijn zelfs metingen gedaan waar de populatie zich na 12 uur in een wiers vermenigvuldigt had naar 1.000.000 cfu gisten/gram gras. Dat is ook de reden waarom wordt geadviseerd om maximaal 2 velddagen aan te houden ( Tussen maaien en gras onder plastic ). Latere snedes adviseren we juist nog kortere veldperiodes. Gewas gaat verhouten en is moeilijker aan te rijden, zuurstof blijft dus langer aanwezig in de kuil.
Tweederde kuilen te lage dichtheid
Er moet in een korte tijd veel gras naar binnen worden gebracht, de aanvoersnelheid in tonnen per uur ligt gemiddeld erg hoog en varieert tussen de 30 en 80 ton / uur. Wij houden als vuistregel altijd aan dat de helft van de aanvoersnelheid in tonnen per uur op de kuil moet staan, 15 tot 40 ton dus als we naar de aanvoersnelheid kijken. Uit een praktijkonderzoek in de Achterhoek bleek dat 67 % van de kuilen niet de gewenste dichtheid had en dat het probleem toenam wanneer niet aan de vuistregel werd voldaan. Als het praktisch mogelijk is , zet dan een extra trekker op de kuil.
Meer melk met een schone kuil
Uit onderzoek in 2013 blijkt dat vaarzen ruim 1 kilo droge stof minder opnemen van een vervuild rantsoen ten opzichte van niet-vervuild rantsoen. Als we uitgaan van 950 VEM per kilo droge stof, staat dat gelijk aan 2 kilo melk minder per koe. De hoeveelheid gisten in een vervuild rantsoen kwamen uit op 66 miljoen per gram. Bij niet-vervuild rantsoen was dat aantal 107.151 per gram. Die verschillen kwamen ook terug in pensvloeistof. Een onderzoek uit 2011 toonde al aan dat een toenemende hoeveelheid gisten in de pens leidt tot 23% verminderde verteerbaarheid van de NDF. Een te grote hoeveelheid gisten in de kuil zorgen ook voor de eerste temperatuursverhoging. Hierdoor kunnen schimmels toenemen en mycotoxinen vormen. Deze hebben een negatieve invloed op de gezondheid van de dieren en de vruchtbaarheid. Het is dus van groot belang dat de kuil schoon is. Dat is bepalend voor de rantsoenefficiëntie en het uiteindelijke rendement.
Wel of geen inkuilmiddelen?
Bij perfecte omstandigheden en goed inkuilmanagement is een inkuilmiddel niet nodig. De keuzes die je vooraf maakt, bepalen achteraf het succes. Weet dus goed wat de omstandigheden zijn en met name wat de gevolgen daarvan zijn. Neem op basis daarvan het besluit om wel of geen inkuilmiddelen te gebruiken.
Nederlandse graskuilen zijn over het algemeen goed verteerbaar. Ze bevatten meer dan voldoende suikers. Het is dan meestal niet nodig een inkuilmiddel met enzymen te gebruiken. Dat kan zelfs het risico met zich meebrengen dat de kuilen nog sneller gaan verteren.
Als de omstandigheden er naar vragen door een koud voorjaar of vervuiling met zand of mest, is het belangrijk dat het leger goede bacteriën sterk genoeg is om de slechte micro-organismen tegen te gaan. Uit onderzoek (2006) is aangetoond dat de volgende doseringen het beste effect hebben:
- 100.000 cfu melkzuurvormende bacteriën (homofermentatief) per gram gras
- > 100.000 cfu azijnzuurvormende bacteriën (heterofermentatief) per gram gras. Hiermee blijft de kuil schoon. En de koeien gezond.
Tekst: Van Iperen