Te droog voor inzaai graskruidenmengsel

De meeste kruiden hebben een hogere kiemingstemperatuur dan gras. Gras-kruidenmengsels kun je daarom het beste inzaaien eind april, begin mei, dan wel in augustus/september. Kruiden hebben warmte nodig om vlot genoeg te kunnen kiemen om de concurrentie met het gras aan te kunnen. „Maar alles wat vorig jaar augustus/september is ingezaaid, is niks geworden”, zegt Jan de Wit. Kruiden mee inzaaien bij graslandvernieuwing werkt doorgaans ook beter dan doorzaaien, omdat kruiden dan niet hoeven te concurreren met de reeds aanwezige grassen.

Kruidenrijk grasland is hot, volgens het Louis Bolk Instituut. Dat komt enerzijds door de subsidie voor agrarisch natuurbeheer/weidevogelbeheer. Kruidenrijk grasland komt de biodiversiteit ten goede. De bloeiende kruiden zijn aantrekkelijk voor allerlei insecten, die weer voedsel zijn voor weidevogelkuikens.

Melkstromen

Een andere belangrijke factor is dat kruidenrijk grasland is opgenomen in de eisen voor verschillende melkstromen, zoals de Albert Heijn-melk, zegt De Wit. Ook kunnen veehouders bij diverse zuivelverwerkers met kruidenrijk grasland of bloeiende akkerranden punten scoren in de duurzaamheidsprogramma's en daarmee uiteindelijk een plusje verdienen op de melkprijs.

Hoe groot het areaal kruidenrijk grasland is in Nederland, en in welke mate het toeneemt, dat kan De Wit niet zeggen. Dat wordt namelijk nergens als zodanig geregistreerd. Wel gaat het volgens hem tegenwoordig om vele tientallen boeren die de kruidenmengsels toepassen, bij voorkeur bij graslandvernieuwing.

'Landschapspijn'

Het kruidenrijke grasland is lang niet meer alleen voorbehouden aan bioboeren, volgens De Wit. Ook onder de gangbare melkveehouders maakt het meer en meer opgang. En waar boeren met ouderwetse weilanden vol bloeiende paardebloemen en smalle weegbree in de jaren 70 en 80 nog een beetje meewarig werden aangekeken, begint die opinie nu steeds meer te kantelen. Dit mede onder druk vanuit 'de maatschappij', waar burgers in toenemende mate 'landschapspijn' ervaren als ze worden geconfronteerd met hectares egaal groene percelen, de zogeheten 'biljartlakens van Engels raai.'

Voor sommige veehouders zal de behoefte om tegemoet te komen aan de wens van de consument een rol spelen bij de keuze om over te stappen op kruidenrijk grasland. „Maar voor de meeste boeren geldt gewoon: dat ze het best willen doen als het wordt betaald", zegt De Wit.

Watervasthoudend vermogen

Ook bij Pure Graze merken ze dat de belangstelling voor kruidenrijke grasmengsels toeneemt. Directeur Ado Bloemendal meldde begin dit jaar op de BioVak in Zwolle dat de bedrijfsomzet over 2018 was verdubbeld, mede dankzij de extreem droge zomer van 2018. De Pure Graze saladebuffet-mengsels bevatten namelijk diepwortelende planten, die veel beter water kunnen vasthouden.

Het saladebuffet bestaat uit zes grassen, acht klaversoorten en acht kruiden, waaronder smalle weegbree, cichorei, kleine pimpernel en karwij. Behalve dat ze goed zijn voor de waterhuishouding van planten en percelen, geven de saladebuffetten tegenwoordig ook een opbrengst die gelijk is aan of hoger dan die van normaal grasland, zonder gebruik van kunstmest. De vlinderbloemigen zorgen namelijk voor de stikstofbinding. „Dat je geen kunstmest hoeft te gebruiken, scheelt ook gauw 800 euro per hectare; dat is voor veel boeren ook een argument”, aldus Bloemendal. Hij heeft er een geitenklant bij die met uitsluitend vaste potstalmest 14 ton drogestof van een hectare haalt, zonder te beregenen.

Factsheet

Kruidenrijk grasland verkrijg je volgens het Louis Bolk Instituut niet door simpelweg kruiden in een grasmengsel op te nemen en in te zaaien. Vaak zijn er dan na een paar maanden nauwelijks kruiden terug te vinden. En in geval van droogte, wanneer kruiden moeilijk opkomen, zullen ongewenste probleemonkruiden hun kans grijpen. Daar liepen veel veehouders vorig jaar tegenaan, volgens Jan de Wit.

Wanneer werkt het wel? Het Driebergse instituut heeft een aantal vuistregels bij elkaar gezet in een zogeheten 'factsheet kruiden inzaaien'. Te denken valt aan een goed zaaibed, ondiep zaaien en een rustige start: niet bemesten bij herinzaai of doorzaai, en vervolgens de eerste snede niet te zwaar maaien. Wanneer wordt gekozen voor doorzaaien, dan is het verstandig om alleen de sterkste kruiden te zaaien: klaver, cichorei en smalle weegbree. 'Doorzaaien met dure, speciale kruidenmengsels is meestal zonde van het geld', volgens het LBI.

De factsheet is hier te downloaden.