Analyse: Verkiezingsuitslag drijft Rutte in armen van GroenLinks
De verkiezingsuitslag is in Den Haag en in de provinciehoofdsteden ingeslagen als een bom. De regeringscoalitie verliest in de Eerste Kamer, zoals verwacht, zijn meerderheid, en het FvD is de grootste partij geworden. Het team van Rutte zal van nu af aan steun bij de oppositie moeten zoeken in de Eerste Kamer, maar de vraag is of Baudet’s partij daartoe bereid is. Tot nu toe heeft hij nog nooit enige bereidheid tot compromis of tot steun aan de regering laten blijken. Op de PVV hoeft de regering ook niet te rekenen.
Bovendien heeft Baudet weinig op met landbouw. In de regionale verkiezingsprogramma’s van zijn partij staat weliswaar heel leuk dat de boer minder regels opgelegd moet krijgen, maar verder geven die programma’s geen enkele blijk van enig besef op wat er in de provincies speelt op landbouwgebied. In de Tweede Kamer is de partij nooit aanwezig geweest, en heeft zijn stem nooit laten horen, bij overleggen op landbouw-onderwerpen.
Dat lijkt een wankele basis voor samenwerking met de regering. Dat laat Rutte weinig andere keuze dan steun te zoeken bij links, bij de PvdA of GroenLinks. En daarmee dreigt een stem op Baudet misschien een stem op Klaver te zijn geweest.
Provincies
In bijna alle provincies is het FvD de grootste of een na grootste partij geworden. Dat maakt het moeilijk om coalities te vormen zonder het Forum. De vraag daarbij is wel of het FvD wil meeregeren. Regeren is immers compromissen sluiten, en de partij heeft tot nu toe vooral uitgeblonken in het aan de zijlijn staan. De vraag is of ze nu vuile handen willen maken.
Als het Forum niet wil, of als andere partijen niet in staat blijken om een coalitie te smeden met het FvD, zal een coalitie vaak uit vijf partijen of meer moeten bestaan. Dat kunnen lange onderhandelingen worden. Als het Forum wel wil meeregeren, zal de grachtengordelpartij daarentegen snel een landbouwvisie moeten ontwikkelen en kennis moeten opdoen van wat er eigenlijk speelt in de sector.