Verstraten: geen oplossing voor knelgevallen

In zijn column op de website van LTO Noord schrijft hij deze week over de worsteling van de sector met fosfaat. Toen Verstraten drie jaar geleden aantrad als bestuurslid, kreeg hij de specifieke opdracht mee dat er geen bedrijven mochten omvallen als gevolg van de introductie van fosfaaatrechten. Dat dreigt nu toch te gebeuren, ondanks alle inzet die er 'binnen en buiten LTO Nederland om' is gepleegd voor de groep bedrijven die buitenproportioneel worden geraakt door de nieuwe wet.

'Inmiddels is wel duidelijk dat er bedrijven zullen moeten stoppen omdat zij de last niet kunnen dragen, of omdat hun lot afhangt van de rechtsgang, waarbij het onduidelijk is of het bedrijf gedurende dat proces in de benen is te houden', schrijft Verstraten.

De wettelijke kaders van de Knelgevallenregeling van de Commissie Kalden bieden maar heel weinig ruimte, daarvoor is ongeveer 700.000 kilo fosfaat beschikbaar (1 procent van de 8,3 procent korting). Daarvan is nu 269.000 kilo uitgedeeld aan 470 ondernemingen die tot nu toe als knelgeval zijn aangemerkt.

De groep die er net buiten valt, is veel groter, volgens Verstraten. Voorgestelde maatregelen als het reserveren van fosfaatruimte voor die categorie bleek niet haalbaar, evenals het weghalen van schotten tussen de sectoren. Ook de ten onrechte uitgedeelde rechten aan vleesveehouders, die nu worden teruggehaald, kunnen niet worden ingezet voor andere knelgevallen, zo heeft de minister laten weten.

Geen draagvlak

De enige optie die volgens Verstraten dan overblijft, is ruimte weghalen bij niet-grondgebonden melkveehouders. Maar daarvoor is geen draagvlak, beseft hij. 'Er is te veel gebeurd en te weinig solidariteit in onze sector om dat offer vrijwillig te brengen.' Daar opnieuw fosfaatruimte weghalen zou bovendien weer voor nieuwe knelgevallen zorgen.

De overheid heeft een wettelijke knip gemaakt tussen grondgebonden en niet-grondgebonden bedrijven en het offer is eenzijdig bij de laatste categorie neergelegd. Mocht de overheid eventueel besluiten om fosfaatruimte voor knelgevallen weg te halen bij grondgebonden bedrijven, dan zou daar een wetswijziging voor nodig zijn, en dat is niet realistisch, volgens Verstraten. „Een oplossing voor de grote groep knelgevallen is er dus niet en gaat er niet komen ook”, is dan ook Verstratens sombere boodschap, zo vlak voor Kerstmis.