Fosfaatbank 1 november open; jonge boeren krijgen voorrang
Elk jaar vanaf 1 september kunnen boeren fosfaatrechten aanvragen. RVO zal de aanvragen binnen 13 weken behandelen. Voor 2018 lukte het niet meer om de datum van 1 september te halen, dus stelt de minister de fosfaatbank open vanaf 1 november. De behandelingstermijn blijft 13 weken, en rechten die verleend worden zijn met terugwerkende kracht geldig vanaf 1 januari 2019. De VVD had nog gevraagd om de bank niet open te stellen tot de bezwaarschriften zijn afgerond, maar dat zou de openstelling nog meer vertragen; minister Schouten heeft daar van afgezien.
Het ministerie maakt elk jaar bekend hoeveel fosfaatrechten door de fosfaatbank beschikbaar worden gesteld. Rechten die aan de fosfaatbank toevallen worden in de eerste instantie gebruikt om de fosfaatproductie onder het sectorplafond te houden; wat overblijft wordt uitgedeeld. Rechten blijven vijf jaar geldig en vervallen dan terug aan de bank. Op die manier, schrijft de minister, krijgen na vijf jaar andere ondernemers ook een kans. Boeren kunnen rechten aanvragen als ze grondgebonden zijn, en als ze minder fosfaatrechten hebben dan hun fosfaatruimte. De boeren mogen de rechten niet overdragen, maar kunnen ze altijd teruggeven aan de fosfaatbank.
Als er meer rechten worden aangevraagd dan er beschikbaar zijn, zal een loting plaatsvinden. Dat is de meest eerlijke manier, vindt de minister. „Een andere wijze van toedelen betekent dat er een groter kans bestaat dat ondernemers een zodanig kleine ontheffing krijgen dat deze feitelijk onvoldoende bijdraagt aan de bedrijfsvoering," schrijft ze. De loten van jonge boeren tellen daarbij dubbel; een jonge boer heeft twee keer zoveel kans om getrokken te worden dan een oudere melkveehouder.
Door de uitgifte van fosfaatrechten uit de bank op deze manier te regelen, schrijft de minister, stimuleert ze grondgebondenheid en ondersteunt ze jonge boeren. Daarmee voldoet het stelsel aan belangrijke eisen die de Europese Commissie heeft gesteld.
