Melkveehouder Jan heeft zelf de controle over het water dankzij stuw

Je loopt achter de feiten aan

Maart 2025 gaat de boeken in als de droogste maart sinds het begin van de metingen. En dat terwijl het groeiseizoen dan net van start moet gaan. ‘Als je dan geen water kunt vasthouden, loop je meteen achter de feiten aan,’ zegt Jan van der Wind, melkveehouder met 180 koeien op de grens van de Utrechtse Heuvelrug en de Gelderse Vallei.

‘Het water zakt hier snel weg van de heuvelrug richting de beek De Grift. Daarom hebben we stuwen geplaatst in de sloten die afwateren naar de beek,’ vertelt hij. ‘Zo houden we het water langer vast in het gebied en beïnvloeden we het grondwaterpeil.’

Een betere bodem, meer gras, minder droogte

Met behulp van peilbuizen werd het effect onderzocht. ‘Als je het slootwater zo’n 30 centimeter opstuwt, stijgt het grondwaterpeil in het perceel gemiddeld met 15 centimeter. Dat is echt veel. Zeker in een droog voorjaar zoals nu, maakt dat het verschil tussen wel of geen groeistilstand.’

Het resultaat mag er zijn. ‘Mijn bodem is nu nog steeds goed verzadigd. Als er een langere periode van droogte aanhoudt, heb ik een voorsprong. En in de zomer levert het me een aantal weken extra grasgroei op.’

De voordelen gaan verder dan alleen de grasproductie. ‘Ook de opname van nutriënten blijft beter op peil, wat weer bijdraagt aan een goede stikstofkringloop. Ik zie eigenlijk geen reden om het níet te doen. Als je het water niet tegenhoudt, is het in een paar uur de beek al uit.’

Zelf aan het stuur

Voor Jan is één ding duidelijk: je moet als boer zelf kunnen bepalen wat er gebeurt. ‘Als ik wil bemesten of beweiden, laat ik het peil zakken. Blijft het droog, dan zet ik de stuw weer dicht. Die flexibiliteit is belangrijk, en die moet je als boer ook echt houden.’

Jan is er stellig over: ‘Water is kostbaar. En je kunt als boer zélf het verschil maken. Begin gewoon. Zet een paar stuwen, houd zelf de regie. Het helpt je bedrijf, het helpt de natuur, alle kleine beetjes helpen. Zeker in jaren als dit, met zulke vroege droogte, merk je direct het verschil.’

De aanleg van de stuwen bij Jan van der Wind en het onderzoek zijn mede mogelijk gemaakt dankzij financiering via DAW Impuls, het waterschap en de provincie. Het onderzoek is uitgevoerd door Aequator.