CRV komt met fokwaarde voor methaanuitstoot

Uit onderzoek (zie kader hieronder) onder ongeveer 11.500 koeien op 90 melkveebedrijven blijkt dat methaanuitstoot erfelijk is. Dat betekent dat 35 procent van de variatie in methaanuitstoot te verklaren is door verschillen in genetische aanleg. De overige 65 procent is volgens de fokkerij-organisatie toe te schrijven aan het rantsoen. Volgens CRV is de erfelijkheidsgraad van methaanuitstoot vergelijkbaar met die van exterieurkenmerken.

De nieuwe fokwaarde wordt uitgedrukt in gram methaanuitstoot per koe per dag. Een fokwaarde van 100 is het gemiddelde op basis van dieren geboren in 2020. Een koe met een fokwaarde boven de 100 heeft genetische aanleg voor een lagere methaanuitstoot dan gemiddeld. Met een fokwaarde lager dan 100 is de aanleg juist hoger.

Gemiddeld 435 gram methaanuitstoot

De gemiddelde methaanuitstoot voor Nederlandse en Vlaamse melkkoeien bedraagt 435 gram methaan per koe per dag, met een spreiding van 36 gram. Deze spreiding komt overeen met vier fokwaardepunten. Elke punt hoger betekent dat de stier gemiddeld 9 gram methaan per koe per dag minder uitstoot. Wanneer een stier met een fokwaarde van 104 wordt gekruist met een koe met een fokwaarde van 100, krijgt de nakomeling een score van 102 voor methaanuitstoot. Dat betekent dat de dochter 417 gram methaan per koe per dag uitstoot, oftewel 18 gram minder.

„Dat lijkt misschien niet veel”, zegt Niek Meijer namens CRV, „maar stel dat een bedrijf 100 koeien heeft, dan levert dat op jaarbasis een vermindering van 657 kilogram methaanuitstoot op. Dat staat gelijk aan 16.425 CO2-equivalenten. Genetische reductie van methaan is naar schatting tien keer zo goedkoop per kilogram gereduceerd methaan als het gebruik van voeradditieven. Bovendien is het effect van genetische selectie permanent en cumulatief over generaties. Uit het onderzoek blijkt ook dat koeien met aanleg voor lagere methaanuitstoot dit kunnen realiseren op verschillende rantsoenen. Het is niet duidelijk waarom de ene koe beter presteert op het gebied van methaanuitstoot dan een andere, maar dat geldt ook voor veel andere kenmerken van koeien.”

Relatie melkproductie en methaanuitstoot

De fokwaarde methaan wordt in eerste instantie alleen voor Holstein-koeien gepubliceerd, omdat CRV alleen gegevens van dit ras heeft. Koeien kunnen een genomics fokwaarde krijgen op basis van een genotype. Stieren kunnen op aanvraag van de stiereigenaar een genomics fokwaarde verkrijgen. Daarnaast krijgen alle stieren met dochterinformatie een conventionele fokwaarde op basis van de methaanmetingen van hun dochters.

CRV deed onderzoek naar de correlatie van methaanuitstoot met belangrijke eigenschappen zoals melkproductie en gezondheid. Hieruit blijkt dat er een licht negatieve genetische correlatie (-0,39) bestaat tussen methaanuitstoot en melkproductie. Dit betekent dat dieren met een hogere aanleg voor melkproductie gemiddeld ook een iets hogere aanleg hebben voor methaanuitstoot. „Maar deze correlatie is matig”, benadrukt Meijer, „er zijn nog steeds voldoende dieren die goed scoren op beide kenmerken.”

Uit het onderzoek blijkt ook dat er een licht negatieve correlatie is met lichaamsgewicht en voeropname en een licht positieve correlatie met voerkostenbesparing voor onderhoud (efficiëntere dieren stoten minder methaan uit). Er is nauwelijks tot geen significante genetische correlatie gevonden tussen methaanuitstoot en gezondheidskenmerken (zoals vruchtbaarheid en klauwgezondheid) of exterieurkenmerken (beenwerk en uier). Dit biedt melkveehouders volgens CRV de mogelijkheid om op methaan te selecteren zonder nadelige gevolgen voor deze andere belangrijke eigenschappen.