600 kuub minder mest afvoeren met een potstal

Arjan Hendriks in zijn potstal — Beeld: Arjan Hendriks - Koevar Hendriks

Vanwege het steeds strengere mestbeleid is het afvoeren van (drijf)mest een steeds groter wordende kostenpost voor melkveehouders. Het optimaliseren van de huisvesting van melkvee kan een belangrijke stap zijn om de kosten van mestafvoer te drukken. Een interessante optie is het aanbouwen of ombouwen van een deel van de ligboxenstal naar een potstal of vrijlevenstal. Dit biedt niet alleen financiële voordelen, maar draagt ook bij aan een duurzame veestapel en een hogere melkproductie. In deze blog bespreken we deze voordelen en vertelt melkveehouder Arjan Hendriks van Koevar Hendriks over zijn ervaring met het aanbouwen van een potstal en de voordelen die hij hiervan ervaart.

Financiële voordelen van een potstal

Naast een langere levensduur en hogere melkproductie is de lagere excretienorm voor vaste mest in vergelijking met drijfmest een van de grootste financiële voordelen van een potstal ten opzichte van een ligboxenstal. In een ligboxenstal wordt de mest direct verzameld en opgeslagen als drijfmest, wat hogere afvoerkosten met zich meebrengt. Daarentegen valt de mest uit een potstal onder de categorie vaste mest, waarvoor een lagere excretienorm geldt. Dit betekent dat er minder mest hoeft te worden afgevoerd, wat direct scheelt in de kosten. Daarnaast biedt vaste mest meer mogelijkheden voor eigen gebruik op het land, waardoor de behoefte aan externe mestafvoer of dure meststoffen afneemt.

“€18.000 euro op jaarbasis besparen, dat is toch mooi meegenomen”

Dit geldt ook voor melkveehouder Arjan Hendriks. Hij verhuisde twee jaar geleden naar een bestaand melkveebedrijf in Koufurderrige, die hij samen met zijn zoon Davy en zijn vrouw Margriet runt. Aangezien de huidige stal op deze locatie te klein was, liet hij een potstal aanbouwen. Hoewel hij deze in eerste instantie liet aanbouwen met het oog op koecomfort en de waarde die vaste mest toevoegt aan zijn landbouwgrond, kwam hij met zijn mestafvoer zeer voordelig uit.“ Toen onze adviseur de mestbalans aan het opstellen was, heeft hij berekend dat we in 2024 zo’n 600 kuub minder mest hoefden af te voeren.” Met de kosten van 30 euro per kuub bespaart hij zo’n 18.000 euro op jaarbasis. “Dat is toch mooi meegenomen!” vertelt Hendriks.

Voordelen voor koeien na droogzetting

Naast de financiële voordelen, biedt een potstal ook voordelen voor de koeien zelf, met name in de periode direct na de droogzetting. Koeien die net drooggezet zijn, hebben baat bij een comfortabele en ruime omgeving waarin ze zich optimaal kunnen voorbereiden op de volgende lactatie. Een potstal biedt meer bewegingsvrijheid en een zachtere ondergrond dan een ligboxenstal. Dit zorgt voor minder stress en een betere conditie bij de overgang naar de volgende lactatie. Uit ervaring blijkt dat koeien die in een potstal hebben gestaan na de droogzetting, vaak beter opstarten na het kalven en daardoor een hogere melkproductie realiseren dan koeien die direct terugkeren naar een ligboxenstal. Ook dit kan Hendriks beamen: “De opstart van de koeien is wel beter in de potstal en werkt voor verse koeien heel erg goed.”

Meer opbrengst van je landbouwpercelen met vaste mest

Hendriks merkt ook een duidelijk verschil in de opbrengst van zijn landbouwpercelen. Dit jaar haalde hij per hectare een halve tot een hele silagewagen meer binnen op percelen waar vaste mest was uitgereden, vergeleken met percelen zonder vaste mest. “Deze extra opbrengst is ten opzichte van het jaar ervoor, en dan overdrijf ik niet”, aldus Hendriks. Hij zag dit vooral terug in de extra dikke zoden. Hij strooit de vaste mest in januari of februari uit op het land en gaat er vervolgens een paar keer met de wiedeg overheen,“ zo verpulvert het mooi over het grasland.”

De voordelen van vaste mest voor de bodem

Naast extra opbrengst heeft vaste mest nog meer voordelen voor de bodem:

Meer organische stof – Vaste mest bevat meer organische stof dan drijfmest, wat bijdraagt aan een betere bodemstructuur en een hogere water- en nutriënten buffering.

Verbetering bodemstructuur – Door de vezelrijke structuur van vaste mest wordt de bodem luchtiger en beter bewerkbaar, wat gunstig is voor de wortelontwikkeling van gewassen.

Langzamere afgifte van voedingsstoffen – Vaste mest breekt geleidelijk af, waardoor voedingsstoffen over een langere periode beschikbaar komen en het risico op uitspoeling kleiner is.

Stimulering bodemleven – De aanwezigheid van organisch materiaal en micro-organismen in vaste mest bevordert een actief en gezond bodemleven, wat helpt bij de afbraak van organische stof en de beschikbaarheid van nutriënten.

Minder uitspoeling van stikstof – In tegenstelling tot drijfmest, waarbij stikstof sneller vrijkomt en uitspoelt, wordt stikstof uit vaste mest langzamer vrijgegeven en beter opgenomen door de gewassen.

Hogere C/N-verhouding – Vaste mest heeft vaak een hogere koolstof/stikstofverhouding (C/N), wat gunstig kan zijn voor de opbouw van stabiele organische stof in de bodem.

Minder afhankelijkheid van kunstmest – Door de langzame en gelijkmatige afgifte van voedingsstoffen vermindert vaste mest de behoefte aan kunstmest.

Minder geur- en emissieproblemen – Hoewel vaste mest bij opslag geur kan afgeven, leidt het bij toediening vaak tot minder ammoniakemissie dan drijfmest, vooral als het wordt ondergewerkt.

Het aanbouwen of gedeeltelijk ombouwen van een ligboxenstal naar een potstal kan financieel aantrekkelijk zijn. Dankzij de lagere excretienorm voor vaste mest dalen de mestafvoerkosten aanzienlijk, en koeien die net drooggezet zijn profiteren van een comfortabele en stressvrije omgeving, wat hun opstart na het kalven verbetert.

Wil je advies over het ombouwen of bijbouwen van een potstal? Onze specialisten denken graag met je mee en geven je een gedegen advies. Neem contact op via verkoop@bergagri.com of via 0341 768222.