Projectgroep wil naar gestaffelde weidepremie

Meet Weet Weidegang is een initiatief van de Werkgroep Meerweiden van LTO, NAJK, Biohuis en Netwerk GRONDig. Het project wordt gefinancierd door het ministerie van LVVN.

Het streven is dus een gestaffelde weidepremie: hoe meer uren, hoe hoger de premie. Dat is volgens de projectgroep een impuls voor het verdienmodel van de melkveehouder én een tool om doelsturing vorm te geven.

Tags

Bij de elf deelnemers zijn inmiddels de voorbereidingen getroffen voor het project. De koeien hebben aparte sensoren (tags) aan de halsbanden gekregen. Die tags communiceren met een ontvanger die buiten aan de stalmuur hangt. Zodra de koe de stal verlaat, of later weer binnen komt, wordt dit signaal vastgelegd. De tag correspondeert met het levensnummer van de koe. Zo worden de weide-uren van elke koe nauwkeurig een heel seizoen bijgehouden. Alle data gaat rechtstreeks naar een blockchain-platform. Transparantie, betrouwbaarheid en onafhankelijkheid zijn daarmee gegarandeerd, aldus de projectleiding.

De melkveehouders volgen de data realtime via een app. Die toont tevens het percentage koeien dat in de wei is.

Geen vast poortje

In het verleden zijn er wel weidegang-transponders uitgetest waarbij de koeien door een apart poortje buiten de stal moesten, wat fungeerde als ontvanger. Maar zo’n vast poortje bleek bleek onpraktisch en kostbaar. De ontvangers die bij Meet Weet Weidegang aan de stalmuur hangen, kunnen de signalen van alle tags binnen 15 meter opvangen, en van tientallen koeien tegelijkertijd verwerken.

Diverse groep

Voor het project zijn deelnemers geselecteerd met verschillende vormen van bedrijfsvoering. Het aantal uren weidegang dat zij doorgaans realiseren, varieert van duizend tot drieduizend uur. De helft melkt met een robot; er zijn twee biologische melkveebedrijven tussen en de boeren leveren aan verschillende verwerkers of nemen deel aan aparte melkstromen. De bedrijven zijn verdeeld over vijf provincies.

Melkveehouder Tijmen van Zessen uit Lexmond is de woordvoerder van de projectgroep en hij beheert ook de social media-kanalen. Hij melkt een kleine 100 koeien. Van Zessen vindt dat het realtime vastleggen van weide-uren past bij doelsturing op bedrijfsniveau. „De overheid beweegt steeds meer richting doelsturing. Betrouwbaar registreren en aantonen wat je doet. Weidegang is onze manier om concreet ammoniak -en methaanemissie te verminderen”, zo motiveert hij z’n deelname aan het project.

Risico

De Lexmonder erkent dat zo’n vorm van gestaffelde betaling van weidegang ook het risico met zich meebrengt dat je in natte (voor)jaren, zoals 2024, dus ook minder beurt. „Ja, dat is de kanttekening bij doelsturing: als het even tegenzit, is je uitkomst minder gunstig. Maar dat hoort bij het ondernemerschap”, meent hij. „Je hebt de lusten én de lasten. Anders moet je kiezen voor generieke afrekening.”

Hoe groot acht hij de kans is dat het project uiteindelijk leidt tot een gestaffelde betaling voor weidegang? „Dat zal heel erg afhankelijk zijn van het belang dat de zuivelondernemingen aan weidegang hechten”, stelt de melkveehouder. „FrieslandCampina bijvoorbeeld legt in FoqusPlanet het accent momenteel vooral op CO2. Maar Cono Kaasmakers bijvoorbeeld is er al wel mee bezig, meen ik.”

Cono

Navraag bij coöperatie Cono Kaasmakers in Middenbeemster leert dat dat inderdaad klopt. „Wij werken sinds 1 januari met ons vernieuwde Caring Dairy-programma, en daar zit nu inderdaad op verschillende onderdelen een staffeling in, ook bij weidegang", bevestigt woordvoorster Nicole van Gorp. De Caring Dairy-premie is ook verhoogd, laat ze weten.

Meet Weet Weidegang

Bij het weidegangproject zijn wetenschappers Frank Lenssink en Yvonne Verbeek betrokken om zowel de techniek als de reductieresultaten te volgen en in kaart te brengen. De projectleiding is in handen van Diana Saaman.