ING-bank: ‘Volumekrimp in de agrarische sector houdt aan’
In tegenstelling tot de productie verwacht de bank dat de wereldwijde vraag naar melk aanhoudt. Na een kleine dip aan het eind van 2024 verwacht de bank voor 2025 wederom een goede melkprijs. Minimaal gelijk aan de prijs van afgelopen jaar. Ook voor de biologische markt zijn de vooruitzichten positief. Vraag en aanbod zijn in Nederland in evenwicht, waardoor de opbrengst in 2024 licht steeg. Voor 2025 voorziet de bank lichte groei van het marktaandeel.
Mestafzetkosten onverminderd hoog
De verdere afbouw van de derogatie heeft een negatief effect op de mestplaatsingsruimte, waardoor de mestafzetkosten stijgen. Afgelopen jaar kwamen de extra mestafzetkosten uit op 3 eurocent per kilogram melk. ‘Dankzij de huidige melkprijs leidt dit niet direct tot financiële problemen, maar het tast wel de rentabiliteit van de sector aan’, schrijft de bank in het sectorbericht.
Productie volume totale agrarische sector onder toenemende druk
Afgelopen jaar daalde de productie van de veehouderijsectoren volgens de voorlopige cijfers met 2 procent. In de plantaardige sector was de daling met 1,4 procent iets kleiner. Ook voor dit jaar verwacht de bank dat de productie krimpt.
De verwachte krimp komt mede tot stand door de grote belangstelling voor de Landelijke beëindigingsregelingen (Lbv). Van de 1.587 aanvragen zijn er inmiddels 1.323 toegekend. Varkenshouders, pluimveehouders en kalverhouders toonden de meeste belangstelling voor de opkoopregeling. In deze sectoren kan de krimp van het aantal dieren door deelname aan de opkoopregelingen in de komende jaren oplopen tot meer dan 10 procent.
Afromingspercentages verhoogd
Op 1 januari verhoogde minister Wiersma de afromingspercentages van productierechten bij verhuur of verkoop. Ook voor sectoren waar nog geen sprake was van afroming, voerde de minister afroming van productierechten in.
Fosfaatrechten in de melkveehouderij worden bij verkoop en verhuur met 30 procent afgeroomd. Productierechten in de varkenshouderij worden 22 procent afgeroomd en pluimveehouders krijgen te maken met 13 procent afroming. Het afromen van productierechten in combinatie met de Lbv regeling moet ervoor zorgen dat de veehouderij in 2025 onder het verlaagde nationale mestproductieplafond blijft. Ten opzichte van vorig jaar dalen de productieplafonds naar 135 miljoen kilo fosfaat en 440 miljoen kilo stikstof. Het is nog lang niet zeker of de huidige opkoopregeling toereikend is om onder het verlaagde mestproductieplafond te komen.
Mestafzetkosten blijven hoog
De impact van het afbouwen van de derogatie neemt toe. Daar komt bij dat de sector na een zeer nat 2023 de hoop vestigde op een goed voorjaar 2024. Maar ook het voorjaar van 2024 was bijzonder nat, waardoor de mestmarkt gespannen bleef. De afzetprijzen stegen en er is nog geen zicht op structurele wijzigingen, dan wel verbeteringen. De verwachting is dat het een aantal jaren zal duren voordat er een nieuw evenwicht op de mestmarkt ontstaat. In de tussenliggende periode dienen veehouders rekening te houden met hoge mestafzetkosten, stelt de ING-bank in haar bericht.
Krimp veestapel zal versnellen in 2025
Hoeveel van de 1.587 inschrijvers van de stoppersregeling ook daadwerkelijk gaan stoppen is nog niet bekend. Eerdere regelingen laten zien dat minimaal 50 procent een reëel uitgangspunt is. Gelet op de periode die verstreek tussen het aanmelden voor de stoppersregeling en het daadwerkelijk staken van het bedrijf werden de eerste gevolgen in de tweede helft van 2024 zichtbaar. ING verwacht dat het aantal stoppers in 2025 versneld op zal lopen.
Boer wil duidelijkheid
Het vertrouwen van de boeren in de toekomst is volgens de bank beperkt positief. Door vergrijzing en gebrek aan bedrijfsopvolging krimpt het aantal bedrijven al vele jaren. Deze tendens zal zich versterkt doorzetten met het huidige opkoopbeleid. De blijvers in de sector willen graag duidelijkheid voor de lange termijn zodat zij gericht kunnen gaan investeren in een toekomstgericht bedrijf, besluit de bank.
Tekst: Hermien van der Aa
Woont en werkt op een melkveebedrijf in Hernen met als neventakken educatie en zorglandbouw. Sinds 2020 parttime redacteur melkvee bij Agrio, waar ze hoofdzakelijk schrijft voor de website melkvee.nl, het vakblad Melkvee en de regiobladen
Beeld: Agrio archief
Bron: ING-Bank