GLB 2028: minder regels, meer ondersteuning voor boeren

Polen is dit halfjaar voorzitter van de EU, en landbouwminister Czesław Siekierski kondigde aan dat zijn land aan het eind van die periode een framework wil hebben voor het nieuwe GLB. Wat hem betreft moet dat het concurrentievermogen en de veerkracht van de sector versterken. Ook streeft hij naar een vereenvoudiging van de regels.

Dat laatste vindt weerklank in de huidige Europese Commissie, en sluit ook aan bij het Competitive Compass dat Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vorige week presenteerde. Waar de Commissie zich de afgelopen vijf jaar vooral richtte op vergroening, wil het nu inzetten op het vergroten van het concurrentievermogen, om zich teweer te stellen tegen de VS en China. Het verminderen van Brusselse bureaucratie zal daarbij een speerpunt zijn.

Stabiliteit

Ook de nieuwe landbouwcommissaris Christophe Hansen wil dat een volgend GLB eenvoudiger zal zijn. „Niet alle regels zijn altijd nodig in alle regio’s van de EU”, stelde hij. „Na de boerenprotesten in Brussel zijn in het huidige GLB al wijzigingen doorgevoerd”, zei Hansen. „Maar we kunnen nog meer doen.”

Daarnaast wilde hij ook niet elke zeven jaar alles weer overhoop halen. „Het is belangrijk dat het beleid voorspelbaar is voor boeren”, vertelde hij. „We moeten niet weer alles willen veranderen; we moeten kijken naar wat nu werkt, en veranderen wat niet werkt. Stabiliteit in beleid is belangrijk.”

Het huidige GLB was overhaast ingevoerd, daarom wil hij de tijd nemen om het de volgende keer goed te doen. Wat daarbij trouwens zal helpen is dat Hansen tegen die tijd nog steeds landbouwcommissaris is, en dat nog twee jaar na de invoering zal blijven. Het huidige GLB was nog ontworpen door de commissie voor de vorige, door landbouwcommissaris Phil Hogan. Dat ging vrijwel tegelijk in met de start van de eerste Commissie-Von der Leyen, waardoor die commissie de gelegenheid had om haar groene doelstellingen door te drukken in dat GLB.

Geld

Hansen’s verlangen naar voorspelbaarheid betekent niet dat er niets zal veranderen. Het systeem van hectaretoeslagen zal waarschijnlijk vervallen, nu landbouwgrootheid Oekraïne EU-lidmaatschap in het vooruitzicht is gesteld. Dat land heeft 42 miljoen hectare landbouwgrond - meer dan een kwart van het totale aantal hectare (157 miljoen) in de huidige EU. Vasthouden aan de huidige hectarepremie zou dus tot flinke verschuivingen in de nationale budgetten leiden. Een nieuw GLB zal op een andere manier boeren van inkomenssteun moeten verzekeren.

Veel leden van het Europees Parlement pleitten ervoor om het GLB-budget te verhogen. Hansen vond dat een goed idee. „Als jullie het geld daarvoor vinden, dan teken ik meteen”, zei hij. Als landbouwcommissaris heeft hij weinig te zeggen over hoeveel geld aan het GLB wordt toegekend: dat beslissen de staatshoofden elke vijf jaar, wanneer ze het Meerjarig Financieel Framework (MFF) vaststellen. Hansen zei dat hij het gevecht voor een groter budget wil leiden, maar dan met het Europees Parlement aan zijn zijde. Ook riep hij de parlementariërs die om een groter budget vroegen, op om te zorgen dat hun lidstaten dat ook als prioriteit stellen.

Siekierski ziet nog een andere mogelijkheid. Namens Polen pleit hij ervoor om andere fondsen dan het GLB aan te boren om boeren te ondersteunen ‘in deze tijden van demografische en klimaatveranderingen’. Hij zal dat volgende maand naar voren brengen in de vergadering van landbouwministers. Die fondsen moeten wat hem betreft ook een plaats gaan krijgen in een volgend MFF.