Boeren die stoppen vanwege stikstof zitten sinds kort in de knel vanwege stikstofregels
De uitspraak van de hoogste bestuursrechter (Raad van State) over intern salderen afgelopen december zorgt voor deze tegenstrijdigheid. Zo hebben sommige stoppende boeren een natuurvergunning nodig om stallen te kunnen slopen. Het slopen geldt als nieuw project en er moet dan worden getoetst of daar stikstof bij vrijkomt dat neerslaat op een beschermd natuurgebied.
Vergunningverlening ligt stil
Als dat zo is, wordt daar momenteel in bijvoorbeeld Brabant geen vergunning voor verleend. De natuurvergunningverlening ligt stil sinds de rechter de uitspraak deed over intern salderen, omdat de natuur in te slechte staat zou verkeren. Sinds de intern salderen-uitspraak kan het slopen van stallen niet worden gecompenseerd met de natuurvergunning die onder een stoppende veehouderij ligt. Die stikstofruimte moet eerst naar het verlagen van de stikstofdepositie op de beschermde natuurgebieden.
Stoppende boeren lopen mogelijk ook tegen problemen aan bij het ontplooien van nieuwe bedrijfsvoering op de gestopte veehouderijlocatie. Volgens de Lbv(+)-regeling mogen veehouders vijftien procent van de stikstofemissie opnieuw inzetten voor een nieuwe activiteit. Met de intern salderen-uitspraak zet de rechter daar nu waarschijnlijk een streep door.
Spanning bij provincie Brabant
De provincie Noord-Brabant hield donderdag in een webinar met een groep adviseurs nog een slag om de arm, maar is wel overstelpt met vragen na de intern salderen-uitspraak. Vooral over de deelnemers aan de Lbv(+)-regeling maakt de provincie, die de regeling uitvoert voor het Rijk, zich zorgen. Als er niet snel een oplossing wordt gevonden, kunnen deze boeren besluiten om niet mee te doen aan de Lbv(+)-regeling (Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties) van het Rijk. „Deze boeren maken op dit moment de keuze: stoppen of toch niet?”, vertelt een ambtenaar. „Daarom zijn de zorgen zeer urgent en moeten we deze problematiek zo snel mogelijk oplossen door deze zorgen weg te nemen.”
De veehouders willen vrijwillig stoppen. De ambtenaar benadrukt dat deze boeren helpen om de natuur weer te laten herstellen door minder stikstof uit te stoten en zo andere economische activiteiten in de toekomst weer mogelijk maken. „Het geeft aan hoever de uitspraak over intern salderen reikt. Het is een uitspraak met grote maatschappelijke consequenties.”
In potentie 10 procent reductie
Overigens wordt er wel getwijfeld aan hoe zinvol de Lbv(+)-regeling is op het gebied van stikstofuitstoot. Zeker sinds wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam concludeerden dat ammoniak alleen in de zeer nabije omgeving van veehouderijen neerslaat en de rest in de grote ‘stikstofdeken’ verdwijnt. De rechter baseert zich echter op natuurdoelanalyses en die vallen voor de Natura 2000-gebieden in Brabant slecht uit op het gebied van stikstofdepositie. De Lbv(+)-regeling is bedacht door het vorige kabinet, maar de huidige landbouwminister Femke Wiersma zet de stoppersregeling wel door. De Lbv-regeling levert zo’n in potentie 10 procent stikstofreductie op.
Wiersma schreef daar eerder over: ‘Hoewel ik blij ben met de potentiële stikstofopbrengst staat tegelijkertijd vast dat de totale stikstofopgave aanzienlijk groter is. In de komende periode zal zich een duidelijker beeld gaan aftekenen over de daadwerkelijke reductie die wordt gerealiseerd. Vanaf dat moment zal ook duidelijk gaan worden of vrijkomende ruimte voor andere doelen dan natuur kan worden benut. Daar waar dit het geval is, heeft het legaliseren van PAS-melders prioriteit en kunnen vervolgens andere urgente en maatschappelijke ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt.’
