Leden DOC Kaas kunnen melkprijs voor deel volume vastzetten
Coöperatie DMK, de grootste zuivelverwerker van Duitsland, werkt al een jaar of drie met deze vorm van termijnhandel. Het concern maakt steeds voor 12 maanden vooruit een melkprijs bekend. Leden kunnen kiezen voor welke prijs ze wanneer een bepaalde hoeveelheid melk willen leveren. Met het vastzetten van de melkprijs heb je als melkveehouder minder last van prijsschommelingen.
Getest met vijftien boeren
DOC Kaas uit Hoogeveen heeft het systeem op de najaarsledenbijeenkomsten geïntroduceerd en gaat er per direct mee aan de slag, vertelt Geert Hartlief, directeur Strategie bij DMK Nederland. „Wij kunnen natuurlijk gebruik maken van de ervaringen van DMK. We hebben het systeem het afgelopen jaar getest met een groep van vijftien boeren, en nu stellen we het beschikbaar voor de leden.”
In de ledenvergaderingen wordt er positief op gereageerd, stelt hij. „Ons doel hiermee is tweeledig: enerzijds kunnen de leden daadwerkelijk handelen op de termijnmarkt, anderzijds krijgen ze hierdoor meer inzicht in de markt. Dat vinden wij ook zinvol.”
Of de telefoon al roodgloeiend staat in Hoogeveen? Hartlief: „Het is nog nieuw, mensen moeten nog even aan het idee wennen. Dit soort dingen heeft tijd nodig.”
MTC
In Nederland is sinds 2018 de MTC actief, de Milk Trading Company. Ook bij deze coöperatie is het doel om prijsrisico’s op de termijnmarkt af te dekken. Echter, dat werkt het beste bij een afgaande markt: dan is de kans het grootst dat je vastgezette melkprijs hoger is dan de fysieke melkprijs.
In een opgaande markt werkt het andersom. Daar kwam de MTC medio 2022 ook achter. Toen bleek dat de leden sinds september 2021 bij elkaar al 20 miljoen euro hadden moeten bijpassen, op 175 miljoen afgedekte liters, om het verschil tussen de afgedekte melkprijs en de hogere fysieke melkprijs te compenseren. Het verschil bedroeg inmiddels 13 cent per liter.
Ook Farmel en Bel Leerdammer (tegenwoordig onderdeel van Lactalis) riepen begin 2020 dat ze de termijnmarkt op wilden om de melkprijs vast te zetten. Maar voor zover bekend is DMK – en nu dus ook DOC Kaas – de enige die daadwerkelijk die stap heeft gezet.
Fixed Price
Het termijnhandelssysteem van DMK heet ‘Fixed Price’. De DMK Group berekent vaste prijzen voor telkens 12 maanden vooruit, op basis van de marktwaarde van de melk. De veehouder kan dan beslissen of en welke hoeveelheden hij aanbiedt tegen de geldende vaste prijs. Maximaal 30 procent van het gemiddelde maandelijkse melkvolume kan zo worden afgedekt.
DMK dekt de vaste prijsaanbieding vervolgens zoveel mogelijk af door de verkoop van zuivelgrondstoffen op de termijnmarkt. De veehouder levert zijn melk en ontvangt de vaste prijs voor zijn bevestigde hoeveelheid bij de melkgeldafrekening. Tegelijkertijd annuleert DMK de afdekkingstransacties.
‘Boer ontlasten’
De melkveehouder profiteert daarmee van het feit dat hij niet zelfstandig hoeft te handelen op de beurs, aldus de coöperatie. De DMK Group zorgt voor de vaste prijzen, die vervolgens de basisprijs vervangen voor de overeenkomstige hoeveelheid.
Manager coöperatieve zaken Jan Jaap Kuipers: „Het systeem is ontworpen om de boer te ontlasten en liquiditeitsrisico's te verminderen.” In tegenstelling tot de rechtstreekse beurshandel is er bij deze vorm van vaste prijsafdekking geen liquiditeitslast voor de melkveehouder nadat de afdekking heeft plaatsgevonden, aldus Kuipers. „We hebben een eenvoudig en transparant hedge model gecreëerd, waarbij de boer een werkelijke vaste prijs ontvangt.”
