België verplicht vaccinatie tegen blauwtong en EHD in 2025

In 2024 heeft blauwtong serotype 3 (BTV-3) zich vanuit Nederland snel verspreid onder de Belgische rundvee- en schapenstapels. Dit serotype is agressiever dan de serotypen bij eerdere blauwtong uitbraken en heeft zware verliezen veroorzaakt onder het vee, aldus DGZ, de Vlaamse evenknie van Royal GD.

Sinds mei dit jaar kwamen er vaccins beschikbaar tegen BTV-3 en konden veehouders op vrijwillige basis gaan vaccineren. ‘Na enkele maanden van de epidemie moeten we vaststellen dat de vrijwillige vaccinatie de impact van de ziekte niet voldoende heeft kunnen beperken’, stelt de diergezondheidsorganisatie. ‘De dreiging van een heropflakkering van de blauwtongepidemie (serotype 3) is nog steeds reëel.’

De Federale minister van Landbouw, David Clarinval, heeft nu aangekondigd dat de vaccinatie tegen de blauwtong-serotypen 3 en 8 in 2025 verplicht wordt. BTV-8 was in 2007-2008 verantwoordelijk voor een forse blauwtong uitbraak in Nederland en België, en dit seroptype is onder meer in het zuiden van Frankrijk nog steeds aanwezig.

EHD

Belgische veehouders worden tevens verplicht om hun dieren te enten tegen de opkomende knuttenziekte EHD, oftewel Epizootic Hemorrhagic Disease.

In België is recent een vaccin tegen EHD serotype 8 toegelaten. Het EHD-virus is verwant aan het blauwtongvirus en veroorzaakt min of meer dezelfde symptomen. Anders dan bij blauwtong zijn schapen hier juist minder gevoelig voor, en runderen méér.

EHD manifesteert zich tot nog toe met name in het zuidwesten van Frankrijk, in de regio tegen de Spaanse grens. In september 2023 stak de virusziekte daar de Spaans-Franse grens over. Daar zit nu nog steeds de voornaamste brandhaard. De virusziekte is langs de westkust bezig met een opmars, inmiddels zit er ook een fikse haard in de driehoek Angers-Nantes-Poitiers.

Noorden en oosten

Frankrijk hanteert een beschermingsgebied van 150 kilomter rondom de besmette bedrijven (zie kaartje). Die grens schuift steeds verder op naar het noorden en oosten. Sinds afgelopen week zijn er 274 nieuwe dorpen in het departement Eure in Normandië toegevoegd aan de beschermingszone. Parijs ligt nog net buiten het beschermingsgebied.

Actie

Gezien de ontwikkelingen rondom blauwtong en EHD hadden de Belgische boerenorganisaties minister Clarinval gevraagd om actie. Het besluit om over te gaan tot verplichte vaccinatie tegen BTV-3, BTV-8 en EHD is in samenspraak met de betrokken landbouworganisaties genomen, aldus DGZ.

Bovendien is afgesproken dat schapenhouders die in 2025 overgaan tot vaccinatie worden vrijgesteld van bijdragen aan het sanitair fonds, het Belgische diergezondheidsfonds. ‘Tegen deze vectorziekten kan enkel massale vaccinatie immers een toereikende bescherming bieden op nationale schaal door de circulatie van het virus terug te dringen’, volgens DGZ.

Veehouders draaien zelf op voor de kosten van de vaccins. De betaling van de verplichte bijdrage voor 2025 zal in elk geval wel worden opgeschort voor de sector schapen, geiten en hertachtigen.

Weideseizoen

Om ervoor te zorgen dat alle dieren nog voor de aanvang van het nieuwe weideseizoen kunnen worden gevaccineerd, wordt de mogelijkheid voor veehouders om hun dieren zelf te vaccineren uitgebreid met de vaccinatie tegen EHD. Voorwaarde is wel dat zij een contract hebben met hun eigen dierenarts voor bedrijfsbegeleiding.

DGZ meldt verder dat de vaccins worden verdeeld via de reguliere kanalen voor de verdeling van geneesmiddelen. Ze moeten worden toegediend volgens de protocollen die staan beschreven in de bijsluiter.

Urgentieprocedure

De genoemde vaccins zijn via een urgentieprocedure versneld goedgekeurd voor gebruik, vanwege de snelle verspreiding van de knuttenziekten. Volgens DGZ zijn de Belgische autoriteiten zich bewust van het gebrek aan beschikbare informatie over deze vaccins. ‘Er worden stappen ondernomen om die informatie zo snel mogelijk te bekomen en zij zal worden gecommuniceerd aan de dierenartsen en de veehouders zodra die beschikbaar is.’