Rabobank verwacht stijging van de melkprijs richting 2025

Vergeleken met juni vorig jaar is de gemiddelde Europese melkprijs met 4 procent gestegen. Aan de andere kant is de melkaanvoer afgenomen. In het tweede kwartaal van 2024 daalde de melkproductie in Nederland met 1,7 procent op jaarbasis. In juli verminderde de melkaanvoer zelfs met ruim 3 procent op jaarbasis.

Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd werd er minder melk aangevoerd bij verwerkers. De zwakke melkaanvoer wereldwijd heeft bijgedragen aan stabiele tot hogere prijzen voor zuivelproducten in 2024, aldus Rabobank. Dit resulteerde wereldwijd in de meeste gevallen in hogere melkprijzen voor melkveehouders, wat in combinatie met lagere voerprijzen zorgde voor verbeterde marges en een positiever sentiment onder melkveehouders.

Mestafzetkosten iets lager

De gestegen melkprijzen van de afgelopen periode geven melkveebedrijven volgens Rabobank wat ademruimte. Deze financiële ruimte is ook nodig om de stijgende mestprijzen en andere kosten te dekken. Met een verlengd uitrijseizoen van twee weken verwacht Rabobank dat de prijzen voor mestafzet iets lager zullen worden. ‘Al blijft het de vraag of er op ieder bedrijf voldoende mest kan worden afgevoerd om de winterperiode door te komen.’ De maïsopbrengst zal in verschillende regio’s als gevolg van het weer lager dan gemiddeld zijn.

De liquiditeitspositie van melkveebedrijven is de afgelopen maanden licht verbeterd, hoewel deze volgens Rabobank nog steeds lager ligt dan in dezelfde periode vorig jaar. ‘Gemiddeld genomen is de liquiditeitspositie nog acceptabel, hoewel de dynamiek op de mest- en maïsmarkt bijdraagt aan grotere verschillen tussen bedrijven.’

Omdat melkveehouders selectiever zijn in het aanhouden van hun koeien, werden er meer melkkoeien afgevoerd. Dit zorgde ervoor dat het aantal runderslachtingen tot en met week 32 met 5 procent steeg op jaarbasis. Volgens Rabobank is er niet één specifieke oorzaak voor dit hogere aanbod. Een van de oorzaken is de hoge mestafzetkosten en een hoger aanbod van slachtkoeien door het stoppen van melkveebedrijven. De slachtprijzen stegen vanaf januari met ongeveer 13 procent tot 4,30 euro per kilogram in week 32.

Nieuw-Zeeland: betere start op het Noordereiland

Wereldwijd verwacht Rabobank dat het aanbod in de zuivelexporterende regio’s in 2025 zou kunnen groeien. Vanaf de tweede helft van 2024 zal de mondiale melkaanvoer bescheiden toenemen, met een jaarlijkse groei van 0,15 procent in de zeven belangrijkste exporterende regio’s. Voor 2025 wordt een stijging van 0,65 procent op jaarbasis verwacht. Als deze verwachting uitkomt, betekent dit dat het aanbod van melk uit exporterende regio’s boven het vijfjarig gemiddelde zal liggen.

Het seizoen 2023-2024 (dat loopt van juni tot en met mei) is in Nieuw-Zeeland afgesloten met een melkvolume dat iets meer dan 1 procent lager ligt op jaarbasis. Het verlies van melkproductie op het Noordereiland, als gevolg van een natte, koude start van het seizoen, werd niet meer goedgemaakt. Inmiddels is de situatie omgedraaid. Het noorden lijkt dit seizoen een betere start te hebben gemaakt. Het milde herfstweer zorgt voor voldoende voerreserves. Op het Zuidereiland liggen de temperaturen lager, waardoor sommige melkveehouders hun voervoorraden sneller zien afnemen.

Melkproductie in de Verenigde Staten blijft achter

In de Verenigde Staten daalt de melkproductie, waarbij de melkproductie in juli 0,4 procent lager uitviel dan vorig jaar. Nu de marges de afgelopen maanden verbeterden, is de vraag naar melkkoeien toegenomen, wat zorgt voor recordprijzen voor de aankoop van koeien (het hoogste niveau in de afgelopen tien jaar). De melkproductie voor het kalenderjaar 2024 zal naar verwachting 0,4 procent lager uitvallen dan vorig jaar. Voor 2025 wordt een beperkte groei van 0,7 procent op jaarbasis verwacht.

Ierland: moeilijke omstandigheden voor begrazing

De melkaanvoer in de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) verbeterde van januari tot en met mei met 0,3 procent op jaarbasis. Een natte lente in het grootste deel van Noordwest-Europa, gevolgd door hoge temperaturen in juli en augustus, hadden een negatief effect op de melkaanvoer. In het VK daalde de melkaanvoer met 0,7 procent, in Ierland met 6,6 procent en in Nederland met 1,8 procent. De verminderde mogelijkheden om koeien te laten grazen (door de late start van de grasgroei en het vertrappen van gras) maakten het vooral in Ierland lastig om door de piek van het melkseizoen te komen.

Andere belangrijke melkproducerende landen in Europa laten tegenovergestelde cijfers zien. Zo bleef de melkaanvoer in Duitsland, het land met het grootste melkvolume in de EU, in dezelfde periode stabiel.

In de tweede helft van 2024 wordt verwacht dat de melkaanvoer op jaarbasis zal toenemen, met een groei van 1 procent in het derde kwartaal en 1,5 procent in het vierde kwartaal. Voor 2025 wordt een minimale toename van 0,5 procent verwacht in vergelijking met 2024.

Hogere kaasproductie

De Europese kaasproductie steeg in de maanden januari tot en met mei, evenals de vraag naar vloeibare producten (waaronder room en verse melk). Tegelijkertijd daalde de productie van poeders en boter. Ondertussen steeg de export van kaas en wei-gerelateerde producten. Rabobank verwacht dat de exportvolumes in de komende maanden lager zullen zijn dan in dezelfde periode vorig jaar. De afnemende export is het gevolg van lage voorraden zuivelproducten en het feit dat in de laatste maanden van 2023 relatief veel werd geëxporteerd.

De prijzen voor Europese zuivelproducten gaan omhoog. Prijzen voor boter en room stijgen op jaarbasis met 40 procent of meer, als gevolg van seizoensgebonden lagere melkaanvoer en lagere vet- en eiwitgehalten in de melk.

China: groeicijfers laten vertraging zien

Hoewel de melkproductie in China nog steeds stijgt, vertragen de groeicijfers. Het eerste halfjaar van 2024 eindigde met een toename van 3,4 procent op jaarbasis, en voor de tweede helft van 2024 verwacht Rabobank een toename van 2 procent op jaarbasis. De gemiddelde melkprijs in China was zwak in het eerste halfjaar van 2024 en blijft voorlopig dalen. Deze daling ging gepaard met een daling van de voerkosten.

De importvolumes in het eerste halfjaar laten een daling van 18 procent zien op jaarbasis. Dit is het gevolg van de toegenomen melkpoederproductie en de zwakke vraag in China. Voor het kalenderjaar 2024 verwacht Rabobank een daling van 12 procent op jaarbasis. Ook in 2025 kan de lagere importbehoefte doorzetten, hoewel de dalende melkproductie in China dit effect mogelijk enigszins zal compenseren.