Rouleer grasklaver in 3 jaar met bouwland

Door de afschaffing van de derogatie – en daaroverheen de aanwijzing van de NV-gebieden – neemt de stikstofgebruiksruimte af. Dit is deels op te vangen door gebruik te maken van stikstofbindende gewassen zoals klaver. Daarbij worden goede resultaten geboekt in een 3-jarige rotatie van grasklaver met bouwland, stelt DLO-onderzoeker Koos Verloop.

De grootste uitdaging onder de nieuwe regelgeving zit hem in het financiële plaatje, aldus Verloop. “Technisch bezien is de stikstofgift middels kunstmest nog redelijk op peil te houden. Maar de angel zit hem in het tegen hoge kosten afvoeren van dierlijke mest, en daar duur kunstmest voor terug moeten kopen.”

Klaver als alternatief

Daarom is het gebruik van klaver de meest gekozen oplossing. Maar het klaveraandeel in blijvend grasland op peil houden, is lastig. “Vaak zie je bonte patronen ontstaan waar klaver ongelijkmatig in het grasland voorkomt, in plaats van een mooie evenredige verdeling door het perceel.” Ook treedt veronkruiding eerder op bij lagere N-bemestings-niveaus, zeker in combinatie met droogte, en klaver is gevoelig voor de middelen waar onkruiden zoals paardenbloem mee worden bestreden.

Steeds een nieuwe start

Om dit te ondervangen, kun je kiezen voor een rotatie van 3-jarig grasklaver in combinatie met bouwland, adviseert Verloop. Met name in het tweede en derde jaar is het klaveraandeel dan massaal. “In tijdelijk grasland maak je steeds een nieuwe start met de klaver; het aandeel blijft goed op peil en je hebt minder veronkruiding.” Het volggewas - veelal maïs - profiteert dan ook van de opgebouwde stikstof in de bodem. Bovendien gedijt klaver het beste bij een niet al te hoge hoeveelheid werkzame stikstof, bij voorkeur minder dan 200 kilo per hectare. Ook dat past goed na bouwland dat bijvoorbeeld na de maïsteelt is verschraald, geeft hij aan. “Terughoudendheid met gebruik van kunstmeststikstof is bevorderlijk voor de stikstofbinding met klaver. Als dit goed functioneert, kun je het beschouwen als een financieel aantrekkelijke vorm van bemesting.”

Kali nodig

Grasklaver telen gaat goed op zandgronden, zavel en eventueel kleigrond. Op veengrond is het lastiger, omdat de hoge zuurgraad klaver daar in de weg zit. Wat wel belangrijk is bij de teelt van grasklaver, is dat klaver kali nodig heeft. Daarmee wordt het nog belangrijker om optimaal de dierlijke mest aan te wenden die je nog wel mag gebruiken, aldus Verloop. “En zo nodig kali met kunstmest aan te vullen.”

Klaver levert 45 kilo N per hectare

De opbrengst van klaver in grasland wordt meestal bepaald als een gewichtspercentage van de totale drogestofopbrengst en komt naar schatting meestal neer op de helft van de bedekkingsgraad. Dus: een grasklaverperceel met 30 procent bedekking door klaver, heeft 15 procent aandeel in de jaar-opbrengst van het grasklaver als totaal. Stel dat de jaar-opbrengst 10 ton drogestof is per hectare, dan is de klaver-opbrengst dus 15 procent daarvan – 1,5 ton per hectare. De te verwachten stikstofbinding is dan 1,5 maal 30 kilo (de hoeveelheid N die volgens Verloop per ton drogestof klaver gebonden wordt), oftewel 45 kilo per hectare.

Mengsels voor grasklaverweide

Limagrain biedt diverse mogelijkheden voor het samenstellen van een grasklaverweide. Havera 5 is een kant-en-klaar mengsel. Maar klaver bijmengen in een monomengsel gras is ook een optie. Ga dan bij voorkeur voor een mix van witte en rode klaver (Havera klavermix). Witte klaver kun je zien als Engels raaigras, die doet het goed bij weiden én maaien. Rode klaver heeft een hogere productie, komt in het voorjaar vroeger op gang (beginontwikkeling) en matcht goed met maaien. Afzonderlijk witte en/of rode klaver toevoegen kan ook. Voor tijdelijk, kortdurend grasland (tot 3 jaar) is er het speciale rotatiemengsel Havera 2.