Nederlandse melkaanvoer licht gestegen in 2023
In de eerste 7 maanden van 2023 groeide de Nederlandse melkplas. Dit was een voortzetting van het sterke herstel dat in juni 2022 werd ingezet, als gevolg van de hoge uitbetaalde melkprijzen in deze periode.
Na het vrijwel gelijk blijven in augustus, was vanaf september een neergaande beweging te zien in het melkvolume. De afname was vooral gerelateerd aan de uitbraak van het blauwtongvirus in de tweede helft van het jaar, die bij veel besmette koeien zorgde voor een lagere melkgift.
Kaasproductie gestegen
De Nederlandse zuivelindustrie verwerkte in 2023 ongeveer 13,9 miljard kilo melk, bijna evenveel als in 2022. Circa 59 procent daarvan gaat in de kaasbak. De kaasproductie steeg in 2023 met ruim 3 procent tot een volume van 977.000 ton (inclusief kwark). Circa 60 procent hiervan betrof Goudse kaas.
De productie van boter en boterolie daalde met 3 procent. Bij melkpoeder was vooral de afname van mager poeder opvallend groot (-19 procent). De productie van niet-mager melkpoeder was 3 procent lager dan in het jaar daarvoor. Ook werden er 3 procent minder consumptiemelk en -producten gemaakt.
Zuivelprijzen fors gedaald
Hoewel de mondiale melkproductie zich allesbehalve sterk heeft ontwikkeld in 2023, zijn de zuivelprijzen gedurende een groot deel van het jaar op een relatief laag niveau blijven steken. Dit was het gevolg van een tegenvallende ontwikkeling van de vraag.
Het gemiddelde prijsniveau is in 2023, na 2 jaar aanzienlijke stijging, fors naar beneden gegaan. De gemiddelde noteringen van eiwitrijke zuivelproducten als mager melkpoeder (-33 procent) en weipoeder (-39 procent) namen daarbij sterker af dan van zuivelproducten met een hoog vetgehalte.
Uitvoerwaarde gezakt
De Nederlandse uitvoerwaarde van zuivel bedroeg in 2023 10,34 miljard euro, ruim 4 procent lager dan in 2022. Dit kwam hoofdzakelijk door de sterk gedaalde marktprijzen, terwijl de meeste productgroepen (met uitzondering van niet-mager melkpoeder en weiproducten) volumegroei lieten zien.
De grootste waardedaling vond plaats bij de export van weiproducten (-24 procent), mager melkpoeder (-21 procent, niet-mager melkpoeder (-16 procent) en boter en boterolie (-5 procent)). De exportwaarde van kaas (+1 procent) en gecondenseerde melk (+7 procent) nam daarentegen wel toe. Deze toename bij kaas was mogelijk dankzij de aanzienlijke toename van het exportvolume.
Import
Nederland is naast exporteur een belangrijke importeur van zuivel uit andere EU-lidstaten. De belangrijkste herkomstlanden zijn Duitsland, België en Ierland, welke verantwoordelijk zijn voor twee derde van de totale invoerwaarde. Circa 4 procent van de zuivelinvoer komt van buiten de EU, waarvan het grootste deel afkomstig is uit het Verenigd Koninkrijk en Nieuw-Zeeland.
De invoerwaarde van zuivel daalde sterk in 2023 (– 8 procent), uitkomend op 5 miljard euro. Alleen bij kaas nam de importwaarde toe, wat kwam door de forse stijging van het ingevoerde volume. Het Nederlands zuivelhandelsoverschot bedroeg in 2023 5,3 miljard euro, even hoog als in 2022.
