Wat ik doe, dat moet ik goed doen

Met zijn bedrijf met beperkte omvang heeft Gerard Ketelaar een duidelijke visie; ‘Ik heb maar 50 koeien en daar moet ik het mee verdienen. Dus wat ik doe, dat moet ik goed doen’. Op de grens tussen Friesland en Drenthe realiseert Ketelaar een rollend jaargemiddelde van 9.394 kg melk met 4,67% vet en 3,73% eiwit. Dat de BSK het celgetal overstijgt is geen unicum meer en bewijst dat het met de uiergezondheid op zijn bedrijf wel goed zit. Een terechte finalist in de Topklasse van de Celgetal Challenge.

Duidelijk melkprocedure

‘Goede producten gebruiken’, antwoord hij met een lach op de vraag hoe hij tot deze resultaten is gekomen. Gerard hanteert een duidelijk melkprotocol in de 2x5 visgraat melkstal. ‘Eerst worden alle spenen voorgedipt, vervolgens wordt iedere koe met een schone papieren doek voorbehandeld, voorgestraald en daarna onder gehangen. Tussen het voorbehandelen en aansluiten kan wel 2 minuten zitten’. Tijdens het voorbehandelen worden de spenen gedipt met Foam RTU, een voorschuim met een reinigende, desinfecterende en verzorgende werking. Voor de speendesinfectie na het melken, vertrouwt de Friese ondernemer al meer dan 10 jaar op 4XLA® en uiteraard ontbreken de melkershandschoenen in de melkstal niet.

Preventieve maatregelen beperken antibioticagebruik

‘De buurvrouw, die twee keer per week melkt, is net zo secuur als ik en kent ook alle koeien’, vertelt Gerard die de eerste signalen van een uierontsteking zoals een vlokje in de melk of een hard kwartier in de melkstal oppikt. Dan wordt er direct gehandeld. De koe wordt tussendoor nog een paar keer gemolken, de uier ingesmeerd met een verkoelend zalf, een pijnstiller of in het uiterste geval wordt ze behandeld met antibiotica. Ook tijdens het droogzetten wordt antibiotica beperkt gebruikt. ‘Ik hanteer een ondergrens van 50.000. Is het celgetal net voor droogzetten wat hoger maar heeft ze daarvoor geen problemen gehad, dan gebruik ik geen antibiotica. Ongeveer 70% van de koeien wordt zonder antibiotica drooggezet’. Door al deze preventieve maatregelen is het antibioticagebruik met 2,08 dierdagdosering laag.

Vast protocol voor droogzetten

Net als bij het melken hanteert Ketelaar voor het droogzetten een vaste procedure. ‘Een paar dagen voor het droogzetten blijft de koe binnen en krijgt ze geen mais meer om de melkgift te drukken naar zo’n 12 kg per dag. ‘Koeien die ik droog moet zetten, melk ik ’s ochtends als laatste. Aan het einde van het melken heb ik dan de tijd om ze rustig droog te zetten. Zowel de koeien met als zonder antibiotica krijgen een teatsealer. Na het dippen wordt de koe gesepareerd. Om het slotgat schoon af te laten sluiten, blijft ze nog een paar uur vaststaan’, vertelt Gerard over zijn droogzetprotocol.

Schone ligboxen

Sinds een jaar of zeven liggen de koeien op waterbedden wat volgens Gerard de uiergezondheid heeft verbeterd. De boxen worden dagelijks voorzien van een vers laagje fijn gemalen stro en meerdere malen per dag met de krabber schoongemaakt. Een mestschuif zorgt dat de roosters schoon blijven en waar dat niet kan doet Gerard het handmatig. ‘In periode van hittestress strooi ik BoxClean® in de boxen’. Ondanks het warme weer liet het tankcelgetal afgelopen jaren geen pieken zien en bleef deze structureel laag.

Via rantsoen werken aan de weerstand

‘De weerstand van de koeien proberen we via het rantsoen goed te houden. Ik heb geen voermengwagen. In het achterste deel van de ligboxenstal staat een Weelink voerhek waar de graskuil verstrekt wordt. In het voorste deel krijgen ze mais, een maatmeel (’s winters eiwit en in de zomer energie), mineralen en een productiebrok via de krachtvoerboxen. Iedere dag haal ik de voerresten weg’. Om een goede kwaliteit mais te telen, zet Ketelaar de bodemstimulant GrowPEQ Maize in. Het inkuiltoevoegmiddel Tasty Silage Maize wordt gebruikt om de conservering goed te laten verlopen en broei te voorkomen. Een kuilvoersnijder zorgt voor een mooi strak snijvlak, waarna de kuilbult weer goed wordt afgedekt totdat de volgende rij wordt afgesneden. ‘Ook de waterkwaliteit is belangrijk. Door hogedruk waterbakken te plaatsen is deze verbeterd’, vult hij aan.

Hoge levensduur

‘Ik fok niet speciaal op uiergezondheid. De fokwaarde uiergezondheid moet minimaal 100 zijn. Met celgetalkoeien fok ik niet verder, dan gaat er een blauwe op. Volgens mij ga ik dan sneller vooruit dan dat ik via stieren het celgetal wil verlagen’, stelt de ondernemer die geen dieren aankoopt. ‘Het aandeel jongvee per 10 koeien ligt al jaren tussen de 4 en 5. Desondanks had ik de afgelopen 3 jaar de mogelijkheid om in totaal nog 14 melkkoeien te verkopen aan een collega melkveehouder. Uiteraard allemaal met een laag celgetal. Van de 16 koeien die in de afgelopen 3 jaar voor de slacht weg zijn gegaan, hadden slechts 4 koeien een celgetal hoger dan 100.000’, vertelt Gerard over zijn veestapel die met een gemiddelde leeftijd van 5 jaar en 6 maanden een hoge levensduur kent.

Er zijn veel factoren die de uiergezondheid beïnvloeden. Door goede preventieve maatregelen en vertrouwen op bewezen producten heeft Gerard een gezonde veestapel opgebouwd met een hoge levensduur. Het levert hem niet alleen een beter rendement, arbeidsvreugde maar nu ook een uniek gepersonaliseerd bedrijfsbord op. We feliciteren Gerard en Alien Ketelaar met dit mooie resultaat!

Bedrijfsgegevens:

Gerard Ketelaar, Haulerwijk

• 52 melkkoeien
• 23 stuks jongvee
• Rollend jaargemiddelde 9.394 kg melk, 4,67% vet en 3,73% eiwit
• Gemiddelde leeftijd veestapel 5 jaar en 6 maanden
• 22 ha grasland
• 4,5 ha mais
• 4 ha natuurland