“Voor biologisch is absoluut markt”

“Voor biologisch is absoluut markt,” zeggen Hilse en Thirza. “Een goed verdienmodel is mogelijk. Voorwaarde is wel dat je voldoende grond hebt om extensief te kunnen weiden.”

Grote biologische melkveehouderij

Aan grond hebben Hilse en Thirza geen gebrek. Zij verhuisden in mei 2023 hun melkveehouderij naar het Friese Jellum. Daar namen zij een bestaand biologisch bedrijf over met 167 hectare grondgebied, voor het grootste deel voor natuurbeheer: 10 hectare landschapselementen, 17 hectare natuurgebied van Natuurmonumenten, 27 hectare natuurgebied van Staatsbosbeheer, 48 hectare weidevogelbeheer vanuit de provincie Fryslân en 8 hectare agrarisch natuurbeheer. Op de 57 hectare vrij te gebruiken biologisch grasland houden zij 110 melkkoeien met 80 stuks jongvee. Het bedrijf valt onder een groot gebied gericht op het beheer van verschillende soorten weidevogels zoals de grutto, tureluur, kievit, scholekster en veel soorten eenden.

Natuurbeheer en biologisch boeren

Hilse en Thirza zijn ervaren natuurbeheerders. Vanuit hun vorige locatie namen ze het beheer van 27 hectare poldergebied van Staatsbosbeheer mee. “Sinds we op de huidige locatie zitten, hebben we veel extra land voor natuurbeheer van onder andere Natuurmonumenten en de provincie Fryslân. Dit gebied is vooral voor weidevogels. De koeien mogen er wel grazen, behalve in het broedseizoen.”

Natuurbeheer gaat voor Hilse en Thirza logisch samen met biologisch boeren: “Het gaat ons om het hele pakket: werken voor de natuur en de koeien meer ruimte geven. Op onze vorige locatie hielden we ons al aan strengere mestnormen, bijna dezelfde als voor biologische landbouw.”

Spreiding zakelijke risico’s

Natuurbeheer maakt vast onderdeel uit van hun verdienmodel. Zij krijgen er subsidie voor van de provincie Fryslân, de landelijke en de Europese overheid.

Ook maken zij gebruik van de eco-regeling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Daarbij is het een groot voordeel dat hun bedrijf biologisch is: “Natuurorganisaties gunnen hun grond eerder aan een biologisch bedrijf, en een biologisch bedrijf krijgt automatisch goud in de eco-regeling.”

Naast de subsidies halen Hilse en Thirza inkomsten uit de verhuur van paardenstallen, de verkoop van elektriciteit van de eigen windmolen, en de verkoop van zelf geproduceerd biologisch ruwvoer. Door op deze manier de zakelijke risico’s te spreiden, is het bedrijf voor ongeveer 70% afhankelijk van de melkopbrengsten. Veel minder dan de meeste melkveehouderijen.

Slimme financiering

Ook de financiering van hun nieuwe locatie pakten Hilse en Thirza slim aan. Ze kregen niet alleen lening van het Investeringsfonds duurzame landbouw (IDL). Ook zetten zij erfpachtconstructies op met stichtingen die vooral investeren in duurzame bedrijven. “Daardoor hadden we veel minder financiering van de bank nodig,” lichten Hilse en Thirza toe. “Omdat de Rabobank toch al de duurzame kant op wil, gingen zij mee in onze plannen.”

Afname biologische producten stimuleren

Het bedrijf heeft het zakelijk dus goed voor elkaar door risico’s te spreiden en de financiering slim op te zetten. Toch is er meer nodig om een biologisch bedrijf gezond te houden. Of beter gezegd, de biologische sector. Hilse en Thirza: “Als de overheid wil dat 15% van de landbouw biologisch is in 2030, moet zij de afname van biologische producten meer stimuleren. Dat is nog belangrijker dan de productie subsidiëren. Er zit wel al beweging in. Bijvoorbeeld, de supermarkten promoten biologische producten steeds meer. Maar er moet meer gebeuren. Zodat biologische boeren meer afzet hebben. Ik hoef er niet rijk van te worden maar wil wel een goed inkomen houden. Je kunt wel heel groen doen, maar niet door steeds rood te staan.”

Biologisch heeft toekomst

Volgens Hilse en Thirza is verduurzaming van de landbouw de beste optie voor de toekomst. “Dat geldt vooral voor boerenbedrijven die in de buurt van Natura 2000-gebieden liggen. Samenwerken met de natuur past heel goed bij biologisch boeren. En je kunt er ook nog een mooie opbrengst mee behalen.”